عثمان بن سعید عمری

اولین نائب خاص حضرت بقیة الله حجة بن الحسن صاحب الزمان علیه‌السلام.
شیخ طوسی او را در شمار اصحاب امام هادی علیه‌السلام و امام حسن عسکری علیه‌السلام و وکیل آن حضرت و فرزندش امام زمان علیه‌السلام و وکیل آن حضرت به شمار آورده است و در رجال فرموده: عثمان بن سعید عمری مکنا به اباعمرو و ملقب به سمان (روغن فروش) به وی زیات (زیتون فروش) نیز گفته می‌شود یازده سالش بود که به حضرت امام هادی علیه‌السلام خدمت می‌نمود امام هادی علیه‌السلام عهدنامه‌ای به او نوشت که معروف است، شخصی است جلیل القدر و ثقه و وکیل امام حسن عسکری علیه‌السلام و حضرت مهدی علیه‌السلام بوده، نزد شیعه جایگاه بزرگی دارد. و نیز شیخ او را از سفرایی می‌داند که مورد مدح و ثنا قرار گرفته است. [1] . اکنون بعضی از مدح‌ها که از امامان علیهم‌السلام درباره‌ی وی وارد شده ذکر می‌نمایم:
1 - در نامه‌ای که امام حسن عسکری علیه‌السلام به ابراهیم بن عبده نیشابوری نوشته درباره‌ی عثمان بن سعید چنین نوشته است:
«فلا تخرجن من البلد حتی تلقی العمری رضی الله عنه برضائی عنه فتسلم علیه و تعرفه و یعرفک فانه الطاهر الامین العفیف القریب منا و الینا فکل ما یحمل الینا من شی‌ء من النواحی فانه یصیر آخر أمره لیوصل ذلک الینا و الحمدلله کثیرا». [2] . «از شهر خارج نشو تا عمری را - که به واسطه رضای من از او خدا از او راضی شود - ملاقات نمایی پس سلام مرا به او برسانی و تو با وی آشنا شوی و او با تو آشنا گردد زیرا او مردی طاهر، امین، عفیف و به ما نزدیک است.
هر چیزی را که از اطراف جمع می‌نماید بالاخره به ما می‌رساند و الحمدلله کثیرا».
2 - شیخ طوسی رحمه الله با سند صحیح از احمد بن اسحاق بن سعد قمی نقل نموده که روزی از روزها خدمت امام هادی علیه‌السلام شرفیاب شدم و عرض کردم: ای سید من! توان آن را ندارم که همه وقت خدمت شما مشرف شوم و احکام دینم را از شما بپرسم، سخن چه کسی را قبول نمایم و فرمان چه کسی را ببرم؟ امام هادی علیه‌السلام فرمود: «هذا أبوعمرو الثقة الامین ما قاله لکم فعنی یقوله و ما ادی الیکم فعنی یؤدیه». «به ابوعمرو (عثمان بن سعید) مراجعه کن که راستگو و امین است هر چه به شما بگوید از جانب من می‌گوید و آنچه را به شما ابلاغ می‌نماید از من می‌رساند». احمد بن اسحاق می‌گوید: وقتی که امام هادی علیه‌السلام به شهادت رسید، روزی خدمت امام حسن عسکری علیه‌السلام شرفیاب شدم، آنچه خدمت پدر بزرگوارش عرض کرده بودم خدمتش داشتم به من فرمود: «هذا ابوعمرو الثقة الامین ثقة الماضی و ثقتی فی المحیا و الممات فما قاله لکم فعنی یقوله و ما ادی الیکم فعنی یؤدیه». [3] . «این ابوعمرو است که راستگو و امین است، مورد وثوق و اطمینان پدرم و مورد وثوق من می‌باشد در زمان حیات و ممات پس هر آنچه او به شما می‌گوید از من می‌گوید و هر آنچه به شما می‌رساند از من می‌رساند».
3 - و نیز احمد بن اسحاق می‌گوید: به امام هادی علیه‌السلام عرض کردم: با که معامله کنم یا احکام دینم را از که بگیرم و سخن که را قبول نمایم؟ فرمود: «العمری ثقتی فما أدی الیک عنی فعنی یؤدی و ما قال لک فعنی یقول فاسمع له و أطع فانه الثقة المأمون». [4] . «عثمان بن سعید عمری مورد اطمینان من است پس هر آنچه را به تو می‌رساند از من می‌رساند و آنچه را به تو می‌گوید از من می‌گوید پس از او بشنو و اطاعت نما که او ثقه و امین است».
4 - و نیز از احمد بن اسحاق روایت شده که همانند همین را از امام حسن عسکری علیه‌السلام پرسید حضرت به او فرمود: «العمری و ابنه ثقتان فما أدیا الیک فعنی یؤدیان و ما قالا لک فعنی یقولان فاسمع لهما و أطعهما فانهما الثقتان المأمونان». [5] . «عمری (عثمان بن سعید) و پسرش (محمد بن عثمان) راستگو هستند، پس هر آنچه به تو می‌رسانند از من می‌رسانند و هر چه به تو می‌گویند از من می‌گویند پس از آنان بشنو و اطاعت نما زیرا آنان ثقه و امین می‌باشند».
5 - مرحوم محدث قمی در منتهی الآمال فصل هشتم از حالات حضرت صاحب الامر علیه‌السلام نوشته است: علامه مجلسی در بحار نقل کرده است که جماعتی از ثقات اهل حدیث روایت کرده‌اند که جمعی از اهل یمن به خدمت امام حسن عسکری علیه‌السلام مشرف شدند و اموالی به خدمت آن امام عالمیان آورده بودند پس آن بزرگوار فرمود: ای عثمان به درستی که تو وکیل و امین مال خدایی برو اموالی را که آورده‌اند از اهل یمن قبض کن. اهل یمن عرض کردند: ای مولای ما به خدا سوگند که هر آینه عثمان از برگزیدگان شیعه توست به درستی که آنچه نزد ما بود از منزلت و مرتبت او در نزد شما امروز زیاد نمودی. به درستی که او معتمد در نزد شماست در خصوص مال خدا، فرمود: بلی شاهد باشید که عثمان بن سعید وکیل من است و پسرش محمد بن عثمان وکیل پسرم مهدی است.