نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 299
حرمت همکاری با ستمگران
چون حکومت بنیعباس براساس ظلم و جور استوار بود، بر طبق نظر شیعه
همکاری با آنها خلاف شرع بود. محمد بن علی بن عیسی به محضر امام ابوالحسن
علی بن محمد علیهالسلام نامهای نوشت و از آن حضرت، درباره کار کردن برای
بنیعباس و دریافت مقداری از اموال ایشان پرسید، آیا چنین اجازهای دارد؟
امام علیهالسلام در پاسخ فرمود: «تا وقتی که ورود و خروج به کار آنها
به زور و جبر باشد، خداوند عذر شخص را میپذیرد، و در غیر این صورت مکروه و
ناپسند است و ناگزیر درآمد اندک بهتر از زیاد است، و ناسپاسی نمیکند،
نسبت به روزی رسان خود که او وسیله ساز است درباره آن چه به او میرسد در
حالی که در دست اوست آن چه که باعث خشنودی تو درباره ما و دوستان ما
میگردد.» امام علیهالسلام پاسخ داده است که کار برای بنیعباس اگر از روی
زور و جبر باشد، خدای تعالی در مورد این همکاری از آنها بازخواست نمیکند و
هرگاه از روی اختیار باشد، پس کار برای آنها ناروا و مکروه است و شاید
مقصود امام علیهالسلام از کراهت، حرمت باشد زیرا که کراهت گاهی بر حرمت
اطلاق میشود. و امام علیهالسلام، کفاره ورود به کار آنها را خوشحال کردن
اهلبیت علیهمالسلام میداند که با برآوردن حاجت مؤمنان و مستمندان و رفع
گرفتاریها و سختیها از ایشان حاصل میشود. و بر همین مطلب گروهی از روایات
دلالت دارد که فقها در بحثهای خود راجع به ولایت حاکم جور نقل کردهاند.
[1] . وقتی که نامه امام علیهالسلام به محمد بن علی بن عیسی رسید، با عجله
نامهای به خدمت امام علیهالسلام نوشت و عرضه داشت که: اعتقاد من
درباره ورود به کار ایشان - در کار بنیعباس - یافتن راهی است برای ایجاد
دشواری به دشمنان آن حضرت و باز شدن دست، جهت انتقام گرفتن از ایشان به
وسیله تقرب به آنها. امام علیهالسلام در پاسخ نوشت: «هرکس چنین کاری را
بکند نه تنها کار او حرام نیست، بلکه دارای اجر و ثواب است.» [2] .
[~hr~]پی نوشت ها: (1) مکاسب شیخ انصاری. (2) وسائل الشیعه: 12 / 137. منبع: تحلیلی از زندگانی امام هادی؛ باقر شریف قرشی؛ مترجم محمدرضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا 1371.
نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 299