آستانه سید محمد

عمارت اول
این آستانه ی مبارکه چون در مسیر اصلی راه سامرا نبوده و با راه اصلی فاصله داشته، بر اثر ناامن بودن آن منطقه تا عصر صفویه متروک مانده بود، لذا به طور دقیق از تاریخ بنای آن اطلاعی در دست نیست، جز این که در تعمیرات اساسی که در سالها ی 1379 - 1384 ق. در این آستانه انجام گشت و از قرائن و پی هایی که مشاهده شده بعضی از اهل اطلاع اظهار می دارند که عمارت اول این آستانه متعلق به قرن چهارم است که توسط عضدالدوله دیلمی انجام گرفت.
عمارت دوم
در قرن دهم هجری، عمارت دوم، توسط شاه اسماعیل صفوی، پس از فتح بغداد انجام گشت که در آن هنگام قسمتی هم جهت سکونت زائرین این آستانه بنا شد.
عمارت سوم
در سال 1198 ق، توسط ملا محمد رفیع فرزند محمد شفیع خراسانی تبریزی، به هزینه احمد خان دنبلی انجام گشت.
عمارت چهارم
حدود 1208 ق. توسط شیخ زین العابدین کاظمی آل سلماسی انجام گرفت و گنبدی از گچ و آجر بر روی قبر شریف بنا شد و همچنین کاروانسرای بزرگی در جهت شرقی آستانه برای سکونت زائرین ساخته شد که قسمتی از هزینه ی آن را احمد خان دنبلی تقبل کرد.
عمارت پنجم
در سال 1244 ق. توسط ملا محمد صالح برغانی قزوینی حائری و با نظارت سردار حسن خان و حسین خان قزوینی انجام گشت که تمامی عمارت سابق را خراب نمودند و آستانه ی مجللی با گنبد کاشیکاری شده بنا کردند که شروع آن در سال 1244 ق. و پایان عمارت در سال 1250 ق. بود.
عمارت ششم
این عمارت در سال 1310 ق. توسط علامه میرزا حسین طبرسی معروف به محدث نوری گردآورنده ی آخرین مجموعه ی بزرگ احادیث شیعه (مستدرک الوسائل) ، با تعمیرات زیادی انجام پذیرفت، قسمتهایی از کاشیکاری گنبد که ریخته بود مرمت شد و تاریخ آن در پیشانی گنبد ثبت شده و هشت حجره در جنوب صحن احداث گردید و پس از هجرت میرزای شیرازی به سامرا، در یکی از مسافرتهای میرزا که همراه شاگردانش پیاده از سامرا بر آستانه ی سید محمد مشرف گشتند، تعمیراتی انجام داده و چند حجره به حجرات صحن افزودند.
مرحوم محلاتی در تاریخ سامرا، در خصوص این عمارت می نویسد:
«علامه ی خبیر میرزا حسین نوری، هشت حجره در جنوب صحن شریف و چهار حجره در طرف غرب بنا کرد، در حالی که پیش از آن، تنها چند کلبه ی کوچکی بود که عرضشان بیشتر از چهار وجب نبود، و طول صحن شریف بیش از 50 متر، و عرض آن زیاده از 28 متر، و درازی ای دیوارش بالاتر از حد قامت یک انسان و دو وجب نمی شد تا این که علامه ی نوری قدس سره، آستین همت را بالا زد و گنبد را با کاشیکاری رنگینی پوشاند و بر روی مرقد مطهر ضریحی از پولاد زرد نصب کرد و کف صحن شریف را با سنگ مرمر مفروش ساخت، و دیوارهایش را به مقدار یک قامت با سنگ مرمر مزین کرد و سطح بالای دیوارها را نیز با آینه های نگارین آینه کاری کرد.» [1] .
سپس میرزا محمد تهرانی عسکری، گردآورنده ی مستدرک البحار، صحن شریف را توسعه داده، حجراتی دیگر بدان افزود، در عصر مرجعیت حاج آقا حسین قمی (م 1366 ق) جمعی از مردم خیرخواه تهران و دیگر شهرهای ایران اموال زیادی جهت تعمیرات آستانه ی سید محمد ارسال داشتند، به ویژه بین سالهای 1380 تا 1384 ق. این آستانه با شکل باشکوهی تکامل یافت.