در مقابل نفرين كه در طلب ايجاد شرّ و مذلّت بكار ميرود و براى ايندو صيغه مخصوصى وجود ندارد فلذا گاهى بصيغه ماضى آمده همچون « رحم اللّه» و زمانى بصورت مضارع ذكر شده نظير « يرحمك اللّه» و در پاره‌اى از اوقات بصيغه امر وارد ميشود همچون « اللّهم الرحم».

افعال مدح و ذمّ‌

افعال مدح و ذمّ عبارتند از افعالى كه بر انشاء و ايجاد مدح يا ذمّ دلالت كنند و براى آنها چهار فعل است كه دو تا از اين چهار تا براى مدح بوده و آنها عبارتند از:

نعم (خوبست) و حبّذا (خوبست).

و دو تاى ديگر براى ذّم ميباشند و آنها عبارتند از:

بئس (بد است) و ساء (بد است).

خصائص و احكام افعال مدح و ذمّ‌

براى اين افعال خصائص و احكامى است كه ذيلا به پاره‌اى از آنها اشاره ميكنيم:

1- در « نعم » و « بئس » بين ارباب دانش اختلافست:

علماء اهل كوفه ايندو را اسم دانسته و دليلشان آنستكه:

حرف جّر كه از مختصّات اسم است بر سر ايندو فعل در مى‌آيد.

ولى ديگران آن را فعل دانسته و مدركشان اينستكه تاء تأنيث ساكنه بايندو و ملحق ميشود و در محلّش مقرّر است كه اين لفظ از خواص فعل ماضى است.

2- دراين افعال شرط است كه فاعلشان از سه حال ذيل خارج نباشد:

الف: معرف بالف و لام مانند: نعم الرّجل زيد.

ب: مضاف به معرّف بالف و لام نظير: نعم صاحب القوم زيد.

ج: ضميرى كه براى آن نكره‌اى را بعنوان تمييز بياورند مثل: نعم رجلا زيد.