1- باب تفعلل/ مانند:/ تدحرج، يتدحرج، تدحرجا.

2- باب افعنلال/ مانند:/ احرنجم، يحرنجم، احرنجاما.

3- افعلال/ مانند:/ اقشعرّ، يقشعرّ، اقشعرارا.

و از اين تقسيمات پنجگانه‌اى كه براى فعل نقل كرديم ميتوان استفاده كرد كه « قل » مبنى بوده يا بنابر رأى ديگر معرب است و نيز مشتق و متصرّف و غير صحيح يعنى اجوف و همچنين ثلاثى مجرّد و از باب اصول مى‌باشد.

تقسيم فعل باعتبار معناى آن‌

ابتداء مى‌گوئيم:

فعل يا انشاء بوده و يا اخبار مى‌باشد.

انشاء: عبارتست از فعلى كه دلالت كند بر اينكه مدلوش بنفس القاء لفظ ايجاد شده و با قطع نظر از آن در خارج وجودى ندارد همچون افعال: امر، نهى، استفهام.

اخبار: عبارتست از فعلى كه با قطع نظر از القاء لفظ واقعى دارد كه مدلول لفظ حكايت از آن مى‌كند نظير افعال: ماضى، مضارع، نفى، حجد.

تقسيم دوّم: ماضى، حال، استقبال‌

فعل از نظر زمان وقوعش بر سه قسم است:

1- ماضى: و آن فعلى است كه دلالت كند بر وقوع كارى در زمان گذشته مانند:

ضرب.

2- حال: و آن فعلى است كه دلالت كند بر وقوع عملى در زمان بين ماضى و استقبال.

3- استقبال: و آن فعلى است كه دلالت كند بر وقوع عملى در زمان آينده مثل:

يضرب.