«لام»
بر سه قسم است:
1- نافيه و آن پنج نوع است:
الف: لائى كه عمل « انّ » را مىكند و آن لاء نفى جنس است كه بآن لاء تبرئه نيز مىگويند مانند: لا رجل فى الدّار.
ب: لائى كه عمل « ليس » را مىكند كه بآن مشبهه بليس گويند مانند:
....
من صدّ عن نيرانها فانا ابن قيس لابراح
ج: لاء عاطفه مانند: جاء زيد لا عمرو.
د: لاء جواب كه نقيض « نعم » مىباشد مثل اينكه سائل بگويد: أجائك زيد.
و شما در جوابش بگوئيد: لا.
ه: لائى كه غير اين چهار تا باشد مانند: لا الشّمس ينبغى لها ان تدرك القمر و لا اللّيل سابق النّهار .
2- لاء ناهيه مانند: لا تضرب.
3- لاءزائده كه براى تأكيد مىآيد مانند: ضلّوا ان لا تتّبعنى.
«لو»
بر پنج وجه مىآيد:
1- شرطيه مانند: لو جائنى اكرمته.
2- حرف شرط در مستقبل و غير جازم مانند: و لو تلتقى اصدائنا بعد موتنا.
3- حرف مصدرى بمنزله « ان » با اينفرق كه فعل مضارع را نصب نمىدهد مانند:
و دّو الوتدهن.
4- حرف تمنى مانند: لو تأتينى فتحدثنى.
5- حرف عرض مانند: لو تنزل بنا فتصيب خيرا.