كلّ فصيح بليغ ولى عكس منطقى صحيح دارد يعنى قضيّه بعض الفصيح ليس به بليغ صادقست.

[مرجع بلاغت‌]

شرح عربى‌ و علم ايضا انّ البلاغة فى الكلام مرجعها اى ما يجب ان يحصل حتّى يمكن حصولها كما يقال مرجع الجود الى الغنى، الى الاحتراز عن الخطاء فى تأدية المعنى المراد و الّا لربّما ادّى المعنى المراد بلفظ فصيح غير مطابق لمقتضى الحال فلا يكون بليغا.

ترجمه‌

شارح گويد:

و نيز از مطالب گذشته دانسته شد كه بلاغت در كلام بازگشتش به احتراز از خطاء در اداء كردن معناى مقصود مى‌باشد و الّا چه بسا معناى مراد بلفظ فصيح غير مطابق با مقتضاى حال اداء مى‌شود كه در اينصورت بليغ نيست.

و اما مقصود از [مرجع‌] در كلام مصنّف چيزى استكه تحصيل آن واجب است تا حصول بلاغت ممكن شود چنانچه وقتى مى‌گويند مرجع جود به غناء است يعنى غناء از اموريست كه در تحصيل جود دخالت دارد.

شرح فارسى:

توضيح‌

2- امر دوّمى كه از مطالب قبل بدست مى‌آيد اينست كه مآل و مرجع بلاغت بدو امر است:

اوّل: از اموريكه مانع اداء نمودن معناى مقصود و منظور هستند احتراز بايد كرد، زيرا چه بسا ممكنست كلامى حاوى معناى مقصود باشد و كلماتش نيز فصيح بوده ولى با مقتضاى حال مطابق نيست كه‌