حاشيه : قوله : امّا تام :

اى يصحّ السّكوت عليه كزيد قائم .

قوله : خبر :

ان احتمل الصّدق و الكذب اى من شأنه ان يتّصف بهما بان يقال له : صادق او كاذب .

قوله : او انشاء :

ان لم يحتملهما .

قوله : و امّا ناقص :

ان لم يصحّ السّكوت عليه .

قوله : تقييدى :

ان كان الجزء الثانى قيدا للاوّل نحو : غلام زيد و رجل فاضل و قائم فى الدّار .

قوله : او غيره .

ان لم يكن الثانى قيدا للاوّل نحو : فى الدّار و خمسة عشر .

قوله : و الّا فمفرد :

اى و ان لم يقصد بجزء منه الدّلالة على جزء المعنى .

ترجمه :

اقسام مركّب‌

مركّب داراى مصاديق و افرادى است كه در ذيل تشريح ميشوند :

1- مركب تام كه كلمه « امّا تام » در عبارت مصنّف اشاره بآنست .

و آن عبارتست از كلام مركّبى كه بعد از القاء سكوت بر آن روا باشد مانند جمله « زيد قائم » و آن خود بر دو نوع است : خبر، انشاء .

خبر : كه كلمه « خبر » در متن بآن اشاره است مركبى را گويند كه ذاتا در آن احتمال راست يا دروغ هردو باشد يعنى گرچه بواسطه بعضى‌

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص