اين طور نيست كه اين عدد يا زوج باشد يا بدو قسم متساوى تقسيم گردد .

حاشيه : و المنفصلة المانعة الجمع ما حكم فيها بتنافى النسبتين او لا تنافيهما فى الصّدق فقط نحو :

هذا الشّئ امّا ان يكون حجرا و امّا ان يكون شجرا .

ترجمه و شرح :

منفصله مانعة الجمع و تعريف آن‌

مرحوم محشّى ميفرمايند :

قضيه منفصله مانعة الجمع آنست كه در آن حكم شود به تنافى داشتن دو نسبت در صدق فقط باينمعنا كه اجتماعشان در مورد واحدى ممكن نيست ولى ارتفاع هردو از موضوعى ممكن باشد .

مناط ايجاب و سلب در مانعة الجمع‌

مناط موجبه بودن مانعة الجمع اينست كه در آن حكم به تنافى دو نسبت در صدق شود مانند اينكه بگوئيم‌

اين شئ يا سنگ است و يا درخت .

باينمعنا كه ممكن نيست هم سنگ و هم درخت باشد .

و ملاك سلب اين استكه حكم به عدم تنافى در صدق شود و مثال آن همان سالبه منفصله حقيقيه است .

حاشيه : و المنفصلة المانعة الخلو ما حكم فيها بتنافى النسبتين او لا تنافيهما فى الكذب فقط كقولك :

امّا ان يكون زيد فى البحر و امّا ان لا يغرق .

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص