متن :

خاتمه‌

مفهوم الكلّى يسمّى كلّيّا منطقيّا و معروضه طبيعيّا و المجموع عقليّا و كذا الانواع الخمسة .

ترجمه :

خاتمه مبحث كلّيّات خمس‌

مفهوم كلّى را كلّى منطقى و معروض آنرا كلّى طبيعى و مجموع عارض و معروض را كلّى عقلى مى‌نامند و بهمين نحو نام‌گذارى مى‌كنند انواع كلّيّات خمس را .

حاشيه : قوله : مفهوم الكلّى :

اى ما يطلق عليه لفظ الكلّى، يعنى المفهوم الّذى لا يمتنع فرض صدقه على كثيرين يسمّى كلّيّا منطقيّا لانّ المنطقى يقصد من الكلّى هذا المعنى .

ترجمه : كلمه « مفهوم الكلى » در عبارت مصنّف يعنى آنچه را كه لفظ كلّى بر آن اطلاق ميشود و آن عبارتست از مفهومى كه فرض صدقش بر افراد متعدّد ممتنع نباشد باين مفهوم كلّى منطقى مى‌گويند زيرا اهل ميزان از كلّى اين معنا را قصد مى‌نمايند .

حاشيه : قوله : معروضه :

اى ما يصدق عليه هذا المفهوم كالانسان و الحيوان يسمّى كلّيّا طبيعيّا لوجوده فى الطّبايع يعنى فى الخارج على ما سيجئى و المجموع المركب من هذا العارض و المعروض كالانسان الكلّى و الحيوان الكلّى يسمّى كلّيّا عقليّا اذ لا وجود له الّا فى العقل .

ترجمه : كلمه « معروضه » در متن يعنى آنچه بر آن مفهوم نامبرده كه كلّى منطقى باشد صادق است بنام كلّى طبيعى ناميده ميشود نظير انسان و

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص