و اين تقسيم در واقع خود دو تقسيم است منتهى دو قسم حاصل بهر تقدير نامشان بيّن و غير بيّن است يكى بيّن و غير بيّن بمعناى اخص و ديگرى بيّن و غير بيّن بمعناى اعمّ .

حاشيه : قوله يدوم :

كحركة الفلك فانّها ائمة للفلك و ان لم يمتنع انفكاكها نظرا الى ذاته .

قوله : بسرعة :

كحمرة الخجل و صفرة الوجل .

قوله : او بطوء .

كالشّباب .

ترجمه :

امثله برخى از عوارض‌

عرضى كه دائما با معروض بوده مانند حركت براى فلك كه دائمى بوده اگر چه انفكاكش از آن ممتنع نمى‌باشد . البته معلوم باشد كه حركت را اگر بملاحظه فلك باعتبار فلك بودنش ملاحظه كنيم عرض لازم و ضرورى بحساب مى‌آيد و در صورتيكه آنرا باعتبار ذات فلك در نظر بگيريم عرض مفارق دائمى محسوب ميگردد . و امّا عرض كه دائمى نبوده و بسرعت زائل ميشود همچون سرخى كه بر شخص خجالت‌زده عارض شده يا زردى كه بر چهره شخص ترسيده پديد آمده .

و امّا عرض كه دائمى نبوده و بكندى بر طرف مى‌شود مانند شباب و جوانى .

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص