كلّى نيز خود داراى اقسامى است كه در ذيل بآن اشاره ميشود :
ترجمه : محشّى ميفرمايند :
يكى از اقسام كلّى، متواطى است كه عبارت « ان تساوت
افراده » در كلام مصنّف
بآن اشاره دارد و آن مفرد كلّى است كه صدق معنايش بر افراد بطور مساوى باشد .
ديگر از اقسام كلّى، مشكّك است كه « ان تفاوتت » در گفته مصنّف
بآن نظر دارد . و آن مفرد كلّى
است كه صدق معنايش بر بعضى افراد مقدّم بر صدقش نسبت به برخى ديگر باشد باعم از آن
نحوه تقدّم از باب عليّت و معلوليّت بوده يا بنحو اولويّت و انسبيّت باشد . البتّه غرض مصنّف كه تقدّم صدق را منحصر در « اوّليّت » يا « اولويّت » نمود واقعا انحصار نيست بلكه از باب مثال
و شاهد است چه آنكه تشكيك در ايندو منحصر و خلاصه نميشود بلكه
اقسام ديگرى نيز براى آن هست زيرا گاهى بزياده
و نقصان بوده و زمانى به شدّت و ضعف .
شرح :
كلّى متواطى و مشكّك
كلّى متوطى، آنستكه از نظر صدق بر افراد بطور مساوى باشد همچون صدق انسان
بر افرادش كه تمام از نظر انسان بودن با يكديگر مساوى و در يك عرض ميباشند .
كلى مشكّك، آنستكه اينچنين نبوده بلكه صدقش بر افراد بطور تفاوت باشد
و براى آن انواعى نقل نمودهاند كه در ذيل بطور خلاصه بآن اشاره مىنمائيم .
انواع تشكيك
براى تشكيك انواع و اقسامى است باين شرح :
1- اولويّت و غير اولويّت مانند مفهوم وجود كه صدق آن بر خالق