سؤال‌

زمخشرى در آيه شريفه: الم تعلم انّ اللّه على كلّ شيى‌ء قدير ( آيا نمى‌دانى كه حقتعالى بر هرچيزى قادر است).

همزه را بر تقرير حمل نموده وجه اين حمل چيست؟

جواب‌

برخى حمل مزبور را اينطور توجيه كرده‌اند:

مراد زمخشرى از تقرير، اقرار نمودن به آنچه بعد از نفى است مى‌باشد نه اقرار به نفى يعنى متعلق تقرير قادر بودن حقتعالى بر كلّ شيى است نه عدم علم بآن مصنّف گويد:

ولى سزاوار است آيه را بر انكار توبيخى يا ابطالى حمل كنيم يعنى بگوئيم معناى آن چنين است:

اى منكر نسخ آيا نمى‌دانى حقتعالى بهرچه قادر و توانا است.

معناى پنجم تهكّم‌

معناى پنجم همزه تهكّم است مانند آنچه در فرموده حقتعالى آمده:

أصلاتك تأمرك ان نترك ما يعبد آبائنا ( آيا نمازت تو را وادار نمود كه آنچه را پدران ما عبادت مى‌كنند واگذارى).

شاهد در همزه « اصلاتك » است كه براى تهكّم يعنى تمسخر آمده.

معناى ششم امر

معناى ششم همزه امر است مانند آنچه در فرموده حقتعالى آمده:

أاسلمتم‌ ( آيا اسلام آورديد) يعنى اسلام بياوريد.