responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : الکلام الغنی؛ شرح فارسی بر باب اول مغنی نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 306

أم هل تستوي الظّلمات و النّور) .

و معنى أم المنقطعة الذي لا يفارقها: الإضراب، ثم تارة تكون له مجردا، و تارة تتضمن مع ذلك استفهاما إنكاريا، أو استفهاما طلبيا.

فمن الأولى‌ (هل يستوي الأعمى و البصير أم هل تستوي الظلمات و النّور أم جعلوا للّه شركاء) أما الأولى فلأن الاستفهام لا يدخل على الاستفهام، و أما الثانية فلأنّ المعنى على الإخبار عنهم باعتقاد الشركاء، قال الفراء: يقولون « هل لك قبلنا حقّ أم أنت رجل ظالم» يريدون بل أنت.

و من الثاني‌ (أم له البنات و لكم البنون) تقديره: بل أله البنات و لكم البنون؛ إذ لو قدرت للاضراب المحض لزم المحال.

و من الثالث قولهم « إنّها لإبل أم شاء» التقدير: بل أهي شاء.

ترجمه:

قسم دوّم‌

قسم دوّم از « ام » ام منقطعه مى‌باشد و آن سه نوع است:

الف: آنكه مسبوق باشد به خبر محض مانند آنچه در فرموده حقتعالى آمده:

تنزيل الكتاب لا ريب فيه من ربّ العالمين ام يقولون افتراه‌ ( تنزيل قرآن و فرود فرستادنش بدون شك از ناحيه پروردگار عالميان است ولى كافران افتراء به پيامبر زده و مى‌گويند قرآن را از پيش خود بافته است.

شاهد در « ام » است كه قبل از ى‌ن جمله خبريه محض واقع شده.

الهم ارجل يمشون بها ام لهم ايد يبطشون بها ( نيست براى ايشان پاهائى كه با آنها راه بروند بلكه داراى دستهائى هستند كه با آنها اخذ مى‌كنند).

شاهد در « ام » است كه قبل از آن همزه غير استفهاميه واقع شده چه آنكه همزه ما قبل براى انكار بوده و در واقع بمنزله نفى مى‌باشد و پرواضح است كه « ام » متصله بعد از نفى قرار نمى‌گيرد لاجرم « ام » در اينجا منقطعه است.

ج: آنكه مسبوق باستفهامى بوده كه ادات استفهام غير همزه باشد مانند آنچه در

نام کتاب : الکلام الغنی؛ شرح فارسی بر باب اول مغنی نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 306
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست