و ما احد من اهل الكتاب الّا ليومنن به‌ بوده پس مبتدأ يعنى « احد » حذف شده و صفتش يعنى « من اهل الكتاب» باقى مانده است و همانطورى كه ملاحظه ميشود بر سر جمله اسميه درآمده.

و مثل همين آيه است فرموده ديگر حقتعالى:

و ان منكم الّا واردها ( نيست احدى از شما مگر آنكه در جهنم وارد مى‌شود).

شاهد در « ان » است كه معناى ماء نافيه بوده و بعد از آن مبتدأ حذف شده و خبرش باقى مانده است و تقدير آن و ما احد منكم الّا واردها مى‌باشد و همانطورى كه مى‌بينيم كلمه « ان » بر سر جمله اسميه داخل شده.

سپس مصنّف گويد:

و بر جمله فعليه نيز داخل مى‌شود مانند:

ان اردنا الّا الحسنى‌ ( ما اراده نمى‌كنيم مگر امر نيك را).

شاهد در « ان » است كه نافيه بوده و بر سر جمله فعليه داخل شده.

و مثل:

ان يدعون من دونه الّا اناثا ( نمى‌خوانند غير خدا مگر جماد را).

شاهد در « ان » بوده كه بمعناى نفى مى‌باشد و بر سر جمله فعليه درآمده.

و نظير:

و تظنّون ان لبثتم الّا قليلا ( گمان مى‌كنيد درنگ نمى‌نمائيد مگر اندكى).

شاهد در « ان » بوده كه بمعناى ما نافيه مى‌باشد و بر سر جمله فعليه درآمده.

و مثل:

ان يقولون الا كذبا ( نمى‌گويند مگر دروغ).

شاهد در « ان » بوده كه بمعناى نفى مى‌باشد و بر سر جمله فعليه درآمده است.

رأى برخى از ادباء و مردود بودنش‌

برخى از ادباء گفته‌اند:

بعد از ان نافيه يا كلمه « الّا » واقع ميشود همچون آيات مذكوره و يا « لمّا » مشدّده‌