5

آيا اميرمؤمنان با خليفه وقت، بيعت كرد؟

مسأله بيعت اميرمؤمنان، با ابى بكر دو رويكرد دارد:

1. رويكرد عقلى

2. رويكرد نقلى

از شيخ مفيد سؤال شد كه آيا اميرمؤمنان، پس از گزينش ابوبكر براى خلافت در سقيفه بيعت كرد يا نه؟ او مسأله را از ديد عقلى پاسخ داد و جنبه نقلى را به عهده سيره نويسان و مورّخان نهاد.

در اينكه اميرمؤمنان(عليه السلام)، از بيعت با أبى بكر خوددارى كرده، يك اصل مسلم است، ولى در زمان خوددارى اختلاف است. گاهى مى گويند سه روز، و گاهى مى گويند تا درگذشت همسرش فاطمه، و پس از شهادت او، بيعت كرد، احياناً مى گويند، شش ماه، خوددارى نمود[1]، ولى مشايخ ما، همگان معتقدند يك لحظه هم او بيعت نكرده است (البته همكارى با خلفا در موارد ضرورى كه به نفع اسلام بود، ارتباطى با بيعت ندارد).

بنابراين، خوددارى او از بيعت به صورت اجمال، مورد اتفاق است. اكنون يادآور مى شويم كه اين خوددارى مى تواند به يكى از چهار صورت انجام گرفته باشد: