در آخرت، ديده خواهد شد.

در عصر امام هادى امام على النقى(عليه السلام) هر دو نظريه، در مجامع حديثى و كلامى حاكم بود. با آن كه امام تحت نظر زندگى مى كرد، به نقد هر دو نظر پرداخته است.

درباره نظريه جبر و مقابل آن، تفويض (وانهادگى انسان به خويشتن در زندگى) موضع گيرى كرد و رساله گسترده اى درباره نظريه جبر و تفويض نوشته كه خوشبختانه اين سند علمى هم اكنون در اختيار ماست و ابن شعبه كه از محدثان قرن چهارم است تمام آن رساله را در كتاب خود تحف العقول (ص 458ـ 475) نقل كرده و صاحب احتجاج آن را در احتجاجات امام هادى(عليه السلام)آورده است.[1]

و من از نويسندگان توانا كه آشنايى خوبى به زبان عربى و مبانى كلامى دارند، درخواست مى كنم كه به ترجمه اين رساله با توضيحات لازم بپردازند.

درباره موضوع دوم كه مسأله رؤيت است به نقد علمى پرداخته است. احمد بن اسحاق كه از مخلصان خاندان اهل بيت(عليهم السلام) هستند مى گويد: نامه اى به امام هادى(عليه السلام) نوشتم و درباره رؤيت خدا در آخرت به نحوى كه امروز در ميان مردم رايج و شايع است پرسيدم، امام(عليه السلام) پاسخ داد: رؤيت خدا امكان پذير نيست، زيرا رؤيت در گرو وجود نورى است ميان بيننده و ديده شده كه وارد چشم شود، زيرا اگر نور نباشد، رؤيت محقّق نمى گردد، و انديشه وجود نور بين انسان و خدا سبب مى شود كه خدا به سان ديگر