[نگاهى به گذشته و حال‌]

(* مصدر روايت: امام على عليه السّلام.

* راوى: ابان از سليم.

* زمان: سال 35 هجرى.

* مكان: مدينه. مسجد پيامبر صلّى اللَّه عليه و اله و سلّم* موضوع: نگاهى به گذشته و حال.

* نقدى از عدالت و مساوات و دانش خليفه دوّم.

* بايكوت اقتصادى على و آل؛ گفتگوى فاطمه عليها السّلام با خليفه اوّل و دوّم در باره فدك.

* طرح ترور نافرجام امام على عليه السّلام و اجراى آن توسط خالد بن وليد.

* اعتراف عثمان به ستمى كه بر على و آل رفته است.)

* متن:

ابان از قول سليم گويد كه گفت: به گروهى در مسجد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله و سلّم پيوستم كه تنها غير هاشميان در آن گروه عبارت بودند از: سلمان، ابو ذر، مقداد، محمّد بن ابى بكر، عمر بن ابى سلمه و قيس بن سعد بن عباده.

عباس به على عليه السّلام گفت: به نظر شما چرا عمر آن گونه كه همه كارگزارانش را جريمه كرد، قنفذ را جريمه نكرد؟

على عليه السّلام به كسانى كه پيرامونش بودند نگريست و چشمانش پر اشك شد و گفت: در سپاس از او به خاطر ضربه‌اى كه با تازيانه بر فاطمه عليها السّلام نواخت كه بر اثر آن درگذشت و بر بازويش كبودى تازيانه باقى مانده بود. سپس گفت: شگفتا كه دوستى اين مرد و رفيق پيشين او، دل اين امت را پر كرده است و تسليم هر آنچه پديد آورده است شده‌اند! اگر كارگزارانش خيانتكارند و اموالى كه در دست‌شان است از راه خيانت است، بر او روا نبود كه از اموال چشم پوشى كند بلكه وظيفه‌اش بود كه همه آنها را بگيرد چرا كه آن اموال بهره مسلمانان است، حق نداشت كه نيمش را بگيرد و نيمش را رها كند! و اگر كارگزاران خيانتكار نبودند، حق نداشت كه چيزى از اموال‌