علم دارد، علمى كه مخصوص خداوند بوده و فقط خود او به آن آگاهى دارد و بداء از اين علم سرچشمه مى‌گيرد. و علمى كه خداوند و ملائكه و انبياء و ما (ائمه معصومين) بدان آگاهى داريم. [1]

3. قضايى كه خداوند پيامبر و فرشتگان را به وقوع آن آگاه كرده است. منتهى نه وقوع جزمى و حتمى بلكه مشروط و موقوف به اينكه حكمت الهى اقتضاء نكند كه خلاف آن واقع شود. بداء در اين قسم از قضاء وجود دارد. امام باقر مى‌فرمايد: امور بر دو قسم است، امور حتمى و امور مشروط. [2]

در روايت ديگر امام صادق (ع) مى‌فرمايد: هر شب قدر فرشتگان و ارواح و نويسندگان به آسمان دنيا نازل مى‌شوند و قضاء الهى را در آن سال يادداشت مى‌كنند، پس اگر خداوند اراده فرموده كه بعضى از امور را جلو و يا تأخير اندازد و يا كم كند به فرشته امر مى‌فرمايد: محو كند آنچه را اراده كرده و اثبات كند آنچه را اراده فرموده است. [3] باز على (ع) مى‌فرمايد: اگر نبود يك آيه در قرآن من به گذشته و آينده و حال تا روز قيامت خبر مى‌دادم، و آن آيه اين است: خدا محو مى‌كند آنچه را بخواهد و اثبات مى‌كند آنچه را اراده كند. [4] پس بداء در قضاء موقوف جارى است، و لازمه چنين عقيده‌اى اين نيست كه به خداوند نسبت جهل داده شود. بلكه نسبت جهل به انسان داده مى‌شود، و هشدارى است به انسان كه بايد هميشه سر در آستان الهى داشته باشد، و از او بخواهد تا دفع بلا كند، و توفيق اطاعت مرحمت فرمايد، و از معصيت دورى جويد. اما كسانى كه منكر بداء هستند و معتقدند قلم تقدير جارى شده، و هيچ راه برگشتى نمى‌باشد، چنين فردى مأيوس از اجابت دعا شده و دست از تضرع و راز و نياز بر خواهد داشت، و در نتيجه به گناه بزرگترى وارد مى‌شود و آن يأس از رحمت الهى است. به همين دليل است كه در روايات بسيار آمده: هيچ عبادت و بندگى مثل بداء نيست. [5] خداوند هيچ پيامبرى را مبعوث نكرد مگر آنكه اعتراف به بداء كرده است. [6]