شدند.

اينها گرجيان بودند. ارمن‌ها هم مانند آنها كشتارهاى مغولها را در مورد خود و خونهاى به‌هدر رفته در دامنه كوه كبك و كوره‌راههاى قوقاز ناديده گرفتند و كرامتشان را كه با چكمه‌هاى چنگيزى لگدمال شده بود و شرفشان را كه گامهاى مغولى نابود كرده بود، به فراموشى سپردند. آرى ارمن‌ها تمام اينها را فراموش كردند و زير پرچم آباقاى چنگيزى مغولى كه تا ديروز ننگ و ذلت شكست را به آنها چشانده بود و زمين را با خون سرخشان سيراب كرده، دشتها را با پيكرهاى قطعه‌قطعه شده‌شان پر كرده بود، رفتند. آرى با افتخار، زير پرچم آنها رفتند، زيرا خواب نابودى اسلام و تفرق و از هم پاشيدگى مسلمانان را مى‌ديدند.

نزاريه پس از پايان دوره الموت:

پس از آن‌كه حسن دوم فرزند محمد بن بزرگ اميد در سال 558 ه (1164 م) عقيده انحرافى جديدى كه تمامى تكاليف شرعى را الغا مى‌نمود و تمامى عقايد اسلامى را ناديده مى‌گرفت، اعلام كرد، ميان اسماعيليان نزارى شكافى رخ داد. برخى از حسن دوم پيروى كردند و برخى ديگر همچنان بر عقايد اسلامى خويش ثابت‌قدم ماندند. در رأى گروه دوم، برادرزن حسن دوم قرار داشت كه پس از چندى در سال 561 ه (1166 م) اقدام به ترور او كرد. اما ترور او انحراف را از بين نبرد بلكه انحراف همچنان در دوره جانشين او يعنى فرزندش علاء محمد، كه پس از پدر و در سن 19 سالگى به حكومت رسيد و در سال 607 ه (1210 م) از دنيا رفت، استمرار داشت. همچنان كه مبارزه شديد بين دو گروه فوق در اين دوره ادامه داشت با اين تفاوت كه رهبرى مبارزه با عقيده انحرافى را در زمان حسن دوم، برادرزن او به عهده داشت اما رهبرى اين‌