نظر كند، بدون ترديد صورت ادراكى آن در ذهن مفهومى حرفى است نه اسمى، اگر شك و ترديدى هست و بحث و گفتگويى مى‌طلبد در جواب دادن به دو سؤال زير است:

1- آيا در علم حصولى به اشيا انسان مى‌تواند به‌وجود رابط از آن حيث كه رابط است نظر نكند، بلكه به آن به‌منزله وجودى مستقل بنگرد و نتيجتا آن را به‌صورت مستقل درك كند و مفهومى اسمى از آن در ذهن منعكس شود نه مفهوم حرفى؟ و به عبارت ديگر، آيا تنها مفاهيم حرفى مى‌توانند حاكى از وجود رابط خارجى باشند يا با نظر خاصى مفاهيم اسمى نيز مى‌توانند حاكى از اين وجودها باشند؟

2- اگر جواب سؤال اوّل مثبت است، يعنى با نظر استقلالى به‌وجود رابط خارجى مفهوم اسمى از آن در ذهن منعكس مى‌شود و با نظر غيراستقلالى مفهوم حرفى، در اين صورت رابطه اين دو مفهوم كه هردو از يك وجود خارجى اخذ شده‌اند چگونه است؟ آيا همان‌طور كه يك مفهوم اسمى كه از يك وجود مستقل خارجى اخذ شده و يك مفهوم حرفى كه از يك وجود رابط خارجى اخذ شده باهم متباين‌اند (مثل مفهوم دو لفظ «درخت» و «از»)، اين دو مفهوم نيز به همان نحو باهم تباين دارند؟ يا نه، اين دو مفهوم نظر به اينكه از يك وجود خارجى، منتها با دو لحاظ مختلف، اخذ شده‌اند داراى ما به الاشتراك و جامع‌اند؟

در اين فصل، اين هردو سؤال مطرح است و از نظر استاد علامه رحمه اللّه جواب هردو سؤال مثبت است. پس مدعاى ايشان در واقع دو مطلب است:

اوّل: انسان مى‌تواند به‌وجود رابط خارجى به‌منزله وجودى مستقل بنگرد، در اين صورت مفهومى كه از اين وجود در ذهن منعكس مى‌شود مفهومى است اسمى و مى‌تواند به آن همان‌گونه كه هست بنگرد، در اين صورت مفهومى كه از آن در ذهن منعكس مى‌شود حرفى است.

دوم: رابطه اين دو مفهوم اين همانى است؛ يعنى، اين مفهوم اسمى كه با نظر استقلالى به وجود رابط حاصل‌شده، همان مفهوم حرفى است كه با نظر غيراستقلالى به آن حاصل‌شده بود. هردو يك مفهوم‌اند منتها با دو نحو وجود ذهنى مختلف: نحو وجود ذهنى استقلالى كه به آن «اسمى» مى‌گويند و نحو وجود ذهنى تعلقى كه به آن «حرفى» مى‌گويند. پس خود آن معنا و مفهوم، همان‌طور كه اگر من حيث هو و قطع‌نظر از هر غيرى لحاظ شود نه خارجى است نه ذهنى، همچنين اگر فى نفسه و قطع‌نظر از وجود خارجى و نيز قطع‌نظر از نظر عقلى به‌وجود