2: روش اثبات وجود رابط در اين كتاب‌

چنانكه اشاره شد، صدر المتألهين براى اثبات وجود رابط در خارج و تقسيم وجود به مستقل و رابط از طريق تحقيق در نحوه وجود معلول سير كرده است ولى در اين كتاب ابتدا وجود رابط در قضيه (در مقابل وجود محمولى) ثابت شده است و سپس با استفاده از آن، وجود رابط در خارج ثابت شده است كه توضيح بيشتر آن خواهد آمد.

بايد توجه داشت كه برهانى كه در كتاب آمده است صريح نيست در اينكه اثبات وجود رابط در قضيه وسيله‌اى است براى اثبات وجود رابط در خارج ولى در لابلاى كلام شواهدى وجود دارد كه گواه بر اين مطلب است و در جاى خود بدان اشاره خواهيم كرد.

3: وجود محمولى و رابط

با توجه به اينكه وجود رابط در قضيه همان مفهوم حرفى وجود است و وجود محمولى نيز همان مفهوم اسمى وجود، لازم است مقدمتا درباره مفاهيم اسمى و حرفى توضيح دهيم و سپس به اصل مطلب بپردازيم.

1- 3: مفاهيم اسمى و حرفى‌

از تقسيماتى كه در مفاهيم شده است تقسيم آنهاست به مفاهيم حرفى و اسمى كه به آنها «معانى حرفيه و اسميه» يا «مفاهيم رابط و مستقل» نيز مى‌گويند.

مفاهيم اسمى يا مستقل مفاهيمى هستند كه به‌خودى‌خود و بدون احتياج به مفاهيم ديگر، و خلاصه به‌طور مستقل و تنها، قابل تصورند، مانند مفهوم انسان كه ما مى‌توانيم آن را بتنهايى و بدون هيچ مفهوم ديگرى تصور كنيم. البته ناگفته نماند كه در صورتى كه مفهومى مركب از جنس و فصل باشد درضمن تصور آن جنس و فصلش را نيز تصور مى‌كنيم؛ مثلا، اگر حيوان و ناطق جنس و فصل انسان باشند، تصور انسان مستلزم تصور حيوان و ناطق نيز هست و اصلا تصور انسان يعنى تصور حيوان ناطق، پس مقصود از استقلال در تصور استقلال از مفاهيم غيرداخل در ذات است و الّا مفاهيم داخل در ذات مثل اجناس و فصول به اعتبارى عين خود ذات هستند و درواقع غير نيستند تا گفته شود هر مفهومى كه داراى جنس و فصل است تصورش محتاج به تصور غير (جنس و فصل) است و نتيجه بگيريم كه اين‌گونه مفاهيم‌