responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح نهاية الحكمة( مصباح) نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی    جلد : 1  صفحه : 210

ذات مفهوم نيست، بلكه ناشى از مصداق آنهاست؛ يعنى، مصداق مفهوم محال است بيش از يكى باشد و الّا اگر ممكن بود مصداق متعدد باشد، خود اين مفهوم از صدق بر تمام آنها ابا نداشت. مثلا صورت حسى يك شخص خاص، مثل زيد، را در نظر مى‌گيريم. اين صورت حاكى از شخصى است با رنگ مخصوص، شكل مخصوص، قد و وزن خاص، پدر و مادر خاص و زمان و مكان و وضع خاص. واضح است كه شخصى ديگرى كه واجد تمام اين خصوصيات باشد وجود ندارد ولى اگر فرض كنيم شخص ديگرى با تمام اين خصوصيات موجود شود به‌طورى كه حتى زمان و مكان و وضع او نيز همان زمان و مكان و وضع زيد باشد، در آن صورت صورت حسى زيد بر اين هردو شخص منطبق خواهد بود، پس خود صورت حسى زيد قابل صدق بر بيش از يكى است. بنابراين، هرچيزى كه بتواند در ذهن حلول كند ذاتا از صدق بر بيش از يكى ابا ندارد. اساسا حيثيت ذهنيت حيثيتى است شركت‌پذير. پس تنها حيثيت خارجيت است كه حيثيت اباى از شركت است، يعنى چيزى ذاتا اباى از شركت دارد كه عين خارجيت باشد و محال باشد در ذهن حلول كند. نتيجه اينكه خارجيت عين تشخص است.

اكنون با انضمام دو مقدمه فوق- مقدمه الف و ب- يك قياس شكل اول تشكيل مى‌شود كه نتيجه آن اين است كه وجود عين تشخص است. معناى اينكه وجود عين تشخص است اين است كه با عوض شدن وجود تشخص نيز عوض مى‌شود و با تكرار و تعدد آن شخص نيز تكرار شده متعدد مى‌گردد. وحدت و كثرت و تكرار و عدم تكرار يك موجود دائرمدار وحدت و كثرت و تكرار و عدم تكرار وجود آن موجود است. پس اگر موجودى وجود دارد و فرض كرديم اين وجود را از دست داد و معدوم شد و سپس باوجود ديگرى موجود شد، دقيقا به اين معناست كه موجود اول شخص ديگرى بود و موجود فعلى شخص ديگرى است، اين دو يك موجود و يك شخص نيستند، بلكه دو شخص و دو موجودند. بنابراين، اگر يك موجود- ولو در دو زمان- با دو وجود موجود شود، مستلزم اين است كه يك موجود در عين اينكه يك موجود است دو موجود باشد:

كلّ موجود فى الاعيان فانّ هويّته العينيّة وجوده، على ما تقدّم من اصالة الوجود، و الهويّة العينيّة تأبى بذاته الصدق على كثيرين، و هو التشخّص، فالشخصيّة للوجود بذاته؛ فلو فرض لموجود وجودان، كانت هويّته العينيّة الواحدة كثيرة و هى واحدة، هذا محال.

نام کتاب : شرح نهاية الحكمة( مصباح) نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی    جلد : 1  صفحه : 210
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست