مقدمه اول: اگر موجودى با دو وجود- ولو در دو زمان- موجود شود، مستلزم اين است كه در عين اينكه يك موجود است دو موجود باشد و به عبارت ديگر مستلزم اين است كه واحد بالعدد كثير بالعدد شود.

مقدمه دوم: تالى باطل است، زيرا محال است واحد بالعدد كثير بالعدد گردد.

نتيجه: مقدّم نيز باطل است؛ يعنى، محال است موجودى با دو وجود- ولو در دو زمان- موجود گردد، پس محال است شيئى كه معدوم‌شده دوباره موجود گردد.

در قياس فوق، بطلان تالى بديهى است، زيرا تنها وحدتى كه با كثرت سازگار است و اصلا عين كثرت است وحدت تشكيكى است كه عين كثرت تشكيكى است ولى ساير وحدتها با كثرت سازگار نيستند؛ وحدت عددى با كثرت عددى متناقض و غيرقابل جمع است و همچنين است ساير وحدتها با كثرت مقابل خود، پس براى بطلان تالى احتياج به دليل نيست.

ولى ملازمه بين مقدم و تالى بديهى نيست و نيازمند برهان است.

برهان ملازمه: اين برهان از دو مقدمه زير تشكيل شده است:

الف) وجود عين خارجيت است.

به عبارت ديگر، وجود عين موجوديت و واقعيت خارجى است، واقعيت خارجى همان وجود شى‌ء است نه ماهيت آن. اين مقدمه همان مدّعاى اصالت وجود و اعتباريت ماهيت است كه در فصل دوم اين مرحله ثابت شد.

ب) خارجيت عين تشخص است.

به عبارت ديگر، خارج و واقعيت خارجى عين تشخص است. اين مقدمه در فصل دوم/ 3- 2- 6 ثابت شد ولى براى روشن شدن مطلب دوباره به آن اشاره مى‌كنيم.

تشخص يعنى اينكه شى‌ء ذاتا از صدق بر بيش از يكى ابا داشته باشد و به تعبيرى كه قبلا نيز ذكر كرده‌ايم تشخص يعنى اينكه حيثيت شى‌ء ذاتا اباى از شركت داشته باشد. ولى هرچيزى كه بتواند در ذهن حلول كند ذاتا اباى از شركت و قابليت صدق بر كثيرين ندارد، حتى مفاهيم جزئى نيز از اين قاعده مستثنى نيستند، اين مفاهيم نيز ذاتا قابليت صدق بر كثيرين دارند، زيرا هرچند مفاهيم را به دو دسته كلى و جزئى تقسيم مى‌كنيم و مى‌گوييم مفهوم كلى مفهومى است كه قابل صدق بر كثيرين است و مفهوم جزئى مفهومى است كه قابل صدق بر كثيرين نيست، با اينهمه اين عدم قابليت صدق بر كثيرين در مفاهيم جزئى ناشى از خود