نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 538
لطف محروم نماند. بيت
اى كه دستت مىرسد، كارى بكن!
پيش از آن كز تو نيايد هيچ كار
[1] پس، اگر عمر طويلى هم بكند، آلات و ادوات كار استكمالش، در راه حق
زودتر ضعيف مىشود، نسبت به مرد، در اغلب.
- دوّم آن كه: مهيّاى «عصمت» و «عفّت»
شود كه خود را از «نامحرم» محافظت كند، تا [حجاب] خوى او شود كه اگر دير تكليف
مىشد و بىعفّتى مزاج مىگرفت، سعوبت داشت عفّت او، مانند چوبى كه بر اعوجاج
بخشكد، استقامت نيابد و اگر خواهى تقويم كنى، بشكند.
بيت
سرِ چشمه، بايد گرفتن، به بيل
چو بگذشت، نتوان ببستن به پيل!
- سيّم آن كه: گذشت كه آدمى را «عقل نظرى» و «عقل عملى» مىباشد، و بايد اينها
اصلاح شوند، تا آدميّت به فعليّت انجامد و اغلب اين است كه نسوان، از تكميل «عقل
نظرى» و اندوختن معارف تفصيلى بىنصيباند. پس، بايد به تكليف مبادرت شود، تا لا
اقلّ اصلاح «عقل عملى» شود[2] كه: «ما لا يدرك كلّه لا يترك كلّه» و «الميسور لا يسقط بالمعسور»،
و در حديث است كه: «اذا امرتكم بشىء فأتوا منه ما استطعتم»[3]، و اين نيز اغلبى است.
- چهارم آنكه: در اين سنّ، قابل استمتاع
است به «نكاح» و در نكاح، چنانكه كفائت شرط است، «مناسبت» و «جنسيّت» بايد باشد كه
جالب «الفت» و «اشتداد محبّت» است، بلكه همه جا الفت و محبت از جهت جنسيّت است كه:
«الجنسيّة علة الضّمّ».[4]
بيت
[1] - سعدى.
[2] - در اين زمينهمراجعه به «ترجمه و تفسير نهج البلاغه» ج 11 ضرورى به نظر مىرسد.
[3] - «بحار الانوار»، ج22/ 36.
[4] - مشهور است كه گفتهمىشود: «السّنخيّة علّة الانضمام»، «عرفان اسلامى»/ 3.
[5] - «مثنوى»، دفتر 6/395- رمضانى- ج 3/ 347- نيكلسون- و ج 14/ 217- جعفرى-
نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 538