«مذهب ما و ديگر فقها آن است كه نسخ القرآن بالسنة المعلومة المقطوع عليها روا باشد؛ براى آنكه سنت معلومه از اخبار متواتر و اجماع امّت، حكم قرآن است؛ چنان كه نسخ قرآن روا باشد بعضى به بعضى، نسخ قرآن به سنت مقطوع عليها روا باشد و فرقى نبود». [1]

نمونه هايى از آيات منسوخ

شيخ ابوالفتوح از جمله دانشمندانى است كه در تعداد آيات منسوخ راه انتقال مى پيمايد. آن گونه كه از تفسير وى برمى آيد، كمتر از بيست مورد آيه منسوخ در قرآن موجود است. و اين تعداد هم در سوره هاى مدنى ـ كه مشتمل بر احكام شرعى است ـ رخ داده است و در سوره هاى مكّى، آيات ناسخ و منسوخ نيست؛ چنانچه در آغاز سوره سبأ مى نويسد: «اين سوره مكى است به قول مجاهد و قتاده و حسن، و در او ناسخ و منسوخ نيست». [2]
اما از موارد روشن پذيرش نسخ در قرآن از سوى وى، علاوه بر آنچه قبلاً اشاره شد نظير: نسخ آيه عدّه متوفى عنها زوجها [3] ، نسخ آيه ثبات واحد للعشرة [4] ، نسخ آيه صدقه [5] و ...، مى توان به موارد ذيل نيز اشاره كرد:

الف) نسخ آيه قبله

«وَ ما جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْها إِلاّ لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلى عَقِبَيْهِ» : [6]
«در اخبار چنين آمد كه پيش از هجرت، انصاريان دو سال در مدينه روى به بيت

[1] روح الجنان، ج ۲، ص ۳۴.

[2] همان، ج ۴، ص ۳۵۱.

[3] همان، ج ۱ و ۳؛ ج ۱، ص ۴۰۰؛ ج ۱، ص ۴۱۱ ـ ۴۱۲.

[4] همان، ج ۲، ص ۵۴۶.

[5] همان، ج ۱، ص ۳ ـ ۴؛ ج ۱، ص ۱۷۸؛ ج ۵، ص ۲۷۳.

[6] بقره (۲): ۱۴۳.