responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي نویسنده : زمانی نژاد، علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 286

سخن به اختصار رفته؛ ولى در روض الجنان (ج ۴، ص ۴۰۴ ـ ۴۰۵) با بسط بيشتر و استشهاد به شعرى كه در دو تفسير مزبور نيست، سخن رفته است و در دو تفسير پنج معنى براى ربّانيّين آمده كه از روض الجنان حدود هشت معنى به دست مى آيد و بهتر از همه اينكه روايتى در روض الجنان درباره ربّانى هست كه در دو تفسير نيست و اين روايت لبّ و جان همه معانى است كه براى ربّانى گفته اند و آن روايت اين است كه از اميرالمؤمنين عليه السلام راجع به ربّانى پرسيدند. فرمود: ربّانى آن است كه «يربّ العلم بعمله» كه تربيتِ علم كند به عمل؛ عالمى عامل باشد.
در آيه ۱۰۱ سورة آل عمران در لغت اعتصام: «وَ مَنْ يَعْتَصِمْ بِاللّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» ، در تبيان (ج ۲، ص ۵۴۳) به معنى امتناع و در مجمع البيان (ج ۲، ص ۴۸۲ ـ ۴۸۱) به معنى امتناع و تمسّك آن را گرفته اند و در روض الجنان فرموده: اصل اعتصام، امتناع است. در اين جا تبيان و مجمع البيان به اختصار پرداخته اند؛ ولى روض الجنان شواهدى از آيه و شعر آورده، و اينكه اين لغت گاهى متعدّى به نفس آمده و گاه متعدّى به باء و به عصمت مصطلح نيز اشاره كرده و فرموده: «و از اين جا عصمت گويند آن لطف را كه مكلّف عند آن امتناع كند از ساير قبائح» كه دو تفسير مزبور از اين بسط، خالى است.
در آيه ۱۶ سورة الأنفال «وَ مَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاّ مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلى فِئَةٍ» ، در تفسير تبيان (ج ۵، ص ۹۲) و مجمع البيان (ج ۴، ص ۵۲۹) و روض الجنان (ج ۹، ص ۸۳) متحرّف را از ريشه حرف گرفته اند كه به معنى كناره شى ء است، و متحرّف و منحرف آن است كه از جهت استواء زايل مى شود. و خلاصه اينكه تمكّن در جهت استقامت و اعتدال ندارد و به طرف شى ء منحرف و متمايل مى گردد. دو سه نكته در روض الجنان هست كه در دو تفسير مزبور نيست: يكى اينكه ايشان چون جامع همه معانى را همان تمايل و انحراف از جهت استواء بيان كرده، در حِرفه كه ما به معنى پيشه ترجمه مى كنيم، چنين بيان مى كند: «و الحرفة

نام کتاب : شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي نویسنده : زمانی نژاد، علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 286
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست