اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 99

نمى‌دانند، مى‌گويد: استغفار اگر حرام باشد، با وعده تجويز نمى‌شود. [1]
ب. بيش‌تر مفسّران، با استناد به آيه 113 توبه/ 9 استغفار براى مشركانِ زنده را جايز ندانسته و تبيّنِ دوزخى بودن كافران را به اظهار كفر و شرك و اصرار بر آن مى‌دانند؛ از اين رو، درصدد توجيه استغفار ابراهيم براى آزر مشرك برآمده‌اند:
1. شيخ طوسى مى‌گويد: آزر وعده ايمان و ابراهيم وعده استغفار داد؛ آن گاه آزر، ابراز ايمان و ابراهيم براى او استغفار كرد؛ سپس خداوند به او وحى كرد كه ايمان آزر منافقانه بوده است، و ابراهيم از او تبرّى جست. [2]
2. ابوالفتوح معتقد است: آزر به ابراهيم وعده ايمان داد و حضرت براى او به صورت مشروط، استغفار كرد: «اللّهُمَّ اغفِر لِأَبِى إِذا ءَامَنَ». [3]
3. به نظر زمخشرى، ابراهيم به پدرش وعده استغفار داد و مادامى كه اميد به هدايت وى داشت، براى او استغفار مى‌كرد و شايد او گمان داشت استغفار براى كافرى كه به هدايت وى اميد است، جايز باشد؛ چون عقل آن را تجويز مى‌كند و دليل شرعى هم بر منع آن نبود. [4]
4. برخى ديگر از مفسّران معتقدند كه آزر وعده ايمان داد و ابراهيم براى او استغفار كرد تا ايمان وى محقّق شود و بعد كه ايمان نياورد، از او تبرّى جست. [5]
5. برخى گفته‌اند: مقصود از استغفار ابراهيم براى آزر، دعوت او به ايمان بوده‌است. [6]
6. گروهى توجيه كرده‌اند كه ابراهيم براى آزر، استغفار نكرد؛ بلكه وعده استغفار داد [7] و آن‌چه جايز نيست، استغفار است. ابوالفتوح، اين قول را خلاف ظاهر قرآن مى‌داند؛ زيرا از قرآن استفاده مى‌شود كه ابراهيم به وعده خود عمل كرد. [8]
7. به گفته برخى مفسّران؛ ابراهيم، آزر را مؤمن مى‌پنداشت و همواره براى او استغفار

[1]. روح‌المعانى، مج15، ج 28، ص 105
[2]. التبيان، ج 5، ص309
[3]. روض‌الجنان، ج 10،ص 60
[4]. الكشاف، ج 2، ص315
[5]. التفسير الكبير، ج16، ص 210.
[6]. التفسير الكبير، ج16، ص 210.
[7]. روض‌الجنان، ج 10،ص 60
[8]. روض‌الجنان، ج 10،ص 60

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 99

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست