هزار سال تفسير فارسى : سيرى در متون كهن تفسير ، چاپ اول: تهران ، البرز ، ۱۳۶۹. اين كتاب به تفصيل و با قلمى علمى به ابوالفتوح و آثارش پرداخته است و نسبت به كتابهاى همدوره اش از برترى مشهودى برخوردار است . اين كتاب از آن رو كه به مشتمل بر گزارش تفسير در هزار سال است ، اصالتا به تفسير ابوالفتوح پرداخته و ضمنا شخصيت ابوالفتوح را نيز گزارش و تحليل مى كند . از اين رو زير عنوان «تفسير ابوالفتوح رازى» به ابوالفتوح و آثارش مى پردازد. نويسنده ابتدا ، معرفى نامه عمومى ابوالفتوح را اينگونه نوشته است : شيخ جمال الدين ابوالفتوح حسين بن على بن محمد بن احمد بن حسين بن احمد خزاعى رازى ، از علماى نامدار شيعه در علوم دينى در نيمه نخستين سده ششم هجرى است . وى در فقه و تفسير و حديث و كلام و ادب دستى قوى داشت و واعظ و مذكِّر بود و آشنا و متمايل به تصوّف و عرفان مى نمود و از اطلاعات تاريخى بى نصيب نبود. [2] در اين قطعه ، نكات جديدى كه در كتابهاى ديگر كمتر يافت مى شود ، به چشم مى خورد ؛ مانند تمايل ابوالفتوح به تصوف و عرفان . پس از اين قطعه ، درباره نژاد و نياكان ابوالفتوح و ايرانى بودن آنها چنين مى نويسد : نژادش ، چنانكه خود اشاره مى كند ، به نافع بن بديل ورقاء خزاعى از صحابه رسول اكرم(ص) مى كشد . بديل و هفت فرزندش همگى از ياران پيغامبر(ص) بوده اند و بعضى از ايشان از مخلصان اميرالمؤمنين حضرت على بن ابيطالب(ع) ، چنانكه عبداللّه و محمد عبدالرحمن پسران بديل در جنگ صفّين در ركاب حضرت امير(ع) با معاويه به نبرد پرداخته اند. نياكان ابوالفتوح ساليان فراوان در ايران مى زيستند و به همين دليل ايرانى