أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ» . [1]
هدايت و ارشاد ديگران به راه راست، از چنان جايگاهى برخوردار است كه پيامبر خطاب به اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده است: «اگر فردى را به راه راست هدايت كنى، نزد خداوند از آنچه در قلمرو شعاع خورشيد قرار دارد، برتر است». [2] دفاع از عقايد دينى و پاسدارى از مرزهاى اعتقادى يكى از اهداف مقدّس و رسالت خطير پيامبران الهى بوده و ارزش والايى دارد.
اهل بيت عليهم السلام به علم كلام اهتمام فراوان دارند و متكلمان را بسيار گرامى مى داشتند، امام صادق عليه السلام هشام بن حكم را كه از جوان ترين اصحاب و شاگردان او بود، بر ديگران مقدّم مى داشت و با مقدّم داشتن هشام متكلم، بر ارباب فقه و حديث، در حقيقت مى خواسته است ارزش بحثهاى اعتقادى را بالا برد و كلام را بالا دست فقه و حديث بنشاند. [3]
روشهاى بحث در علم كلام: از آنجا كه علم كلام اهداف و وظايف مختلفى دارد، متناسب با اين اهداف و وظايف، روشهاى مختلفى را در بحثهاى خود به كار مى گيرد. آنجا كه متكلّم در پى دست يافت به معرفت يقينى و تفصيلى درباره عقايد دينى است، بايد از روش برهانى استفاده كند تا به يقين برسد. آن گاه كه در مقام هدايت و ارشاد ديگران بر مى آيد، بايد شرايط مخاطب را در نظر داشته باشد و از روشى كه با توان ذهنى، فكرى و حالات روحى و روانى او هماهنگ است، بهره بگيرد، و هنگامى كه به دفاع از عقايد دينى مى پردازد و به اشكالات و شبهات پاسخ مى دهد و نيز بايد شرايط حاكم بر فضاى گفت وگو و نيز ويژگيهاى طرف مقابل را مورد توجه قرار دهد كه در اين خصوص معمولاً از روش جدل استفاده مى شود. بدين جهت است كه

[1] مجادله (۵۸): آيه ۱۱.

[2] وسائل الشيعه، ج ۱۱، كتاب جهاد، باب ۱۰، حديث ۱.

[3] آشنايى با علوم اسلامى، ج ۲، ص ۵۶.