چه اندازه حضور خود را در اين تفسير نمود يافته است و كسانى كه بخواهند با تفصيل بيشتر با اين موارد آشنا شوند، مى توانند به اصل پايان نامه (ص ۲۵۸ ـ ۲۶۶) مراجعه كنند.

ويژگيهاى دستورى و زيباييهاى صرفى

در ادامه سخن درباره مهارتها و شگرفيهاى برابرسازى ابوالفتوح رازى، اكنون به ويژگيهاى دستورى و زيباييهاى صرفى و قواعد ويژه نحوى اين تفسير مى پردازيم تا دانسته شود كه چگونه ابوالفتوح رازى براى برابرسازى تلاش مى كند و ظرايف و طرايف دستورى را به كار مى گيرد.
به طور كلى ساختارهاى زير در ترتيب اجزا و اركان جمله ها در متن تفسير روض الجنان ديده مى شود:
۱. ابوالفتوح جمع بستن اسمهاى عربى را با «ان» فارسى انجام مى دهد؛ مانندِ: خلق: خلقان، مرتزق: مرتزقان، مذكور: مذكوران، مريض: مريضان، ملحد: ملحدان. (ج ۱، ص ۲۹؛ ج ۲، ص ۲۰۱، ۲۴۰؛ ج ۳، ص ۳۶؛ ج ۵، ص ۴۱۶).
وى همين شيوه را در جمع بستن اسم جمادات با «ان» به كار مى برد؛ مانند: شهران (شهرها)، گروهان (گروهها)، صورتان (صورتها)، سياهان (سياهها)، پايان (پاها) (ر.ك: ج ۱۵، ص ۳۷۰).
از ديگر ويژگيهاى دستورى رازى جمع بستن اسمهايى است كه به صورت جمع مكسرند با علامت جمع فارسى و عربى؛ مانند: آياتها، شهواتها، زللها، قوائمها، اصحابان، اقطاعها، اضرادات، اصحابان، «و با يكى از ايشان اعوانان اند كه عدد ايشان جز خداى تعالى نداند». (ج ۱، ص ۳۴۴؛ ج ۲، ص ۵۰۸؛ ج ۴، ص ۵۱۰؛ ج ۵، ص ۳۶، ۳۹، ۳۶۴). همچنين جمع بستن اسم جمع (مانند مردمان، ج ۱، ص ۸۶) و نوعى از جمع مكسر غريب و نادر (مانند عبادله جمع عبداللّه ) (ج ۱، ص ۴۹).