درستى ايمان را به مذهب او سه شرط است: الاقرار باللّسان، والتصديق بالجنان، والعمل بالاركان و چون چنين باشد، بيفزايد به طاعت و بكاهد به معصيت و به صحّت اجتهاد و قياس نگويد.
۳. المالكيّه: اصحاب مالك بن انس بن مالك باشند و [او] امام عراق بود و صاحب كتاب مُوطَأ [1] مغاربه و حدود بيشتر مذهب او دارند و تعلّق به حديث پيغامبر (صلوات اللّه عليه) كنند و گوشت خر اهلى خورند و لواطه با عيال حلال دارند.
۴. الحَنبليّه: اصحاب امام احمد حنبل اند و بعضى از ايشان مشبّهى اند و او پير بود كه شافعى در رسيد. او خدمت شافعى كرد و عنان اسب شافعى گرفته بود و مى گفت: اقتَدوا هذا الشّابّ المُهتَدي.

۹. وضع شيعه در مقابل فِرق ديگر اسلامى در قرن چهارم و پنجم و ششم

از آنچه در صحايف پيشين درباره تفرّق و تشعّب دين اسلام سخن رفت و از ذكر نام فرَق مختلف اسلامى، كه قسمت اعظم آنها به مناسبت مقال در مطاوى گفت و گوهاى گذشته ياد شده اند، به چگونگى ايجاد آن فرقه ها بر پايه اختلافات در اصول و فروع دين، پى برده ايم. اينك براى تكميل اين بحث و بيان اينكه چگونه اين اختلاف نظرها، كه اصول دين به چشم مى خورد، به فروع دين سرايت كرده و در تفاسير قرآن هم لامُحالة تأثير نموده است، به وضع اين فرقه ها، مخصوصاً شيعه اماميّه اثناعشريه، در قرن پنجم و ششم مى پردازيم.
اصولاً وضع اين فرقه ها در اين دو قرن و حتى در يكى دو قرن بعد از آن، به وضع سياسى كشورهايى كه با وجود امراء و پادشاهان و وزراء و نيز خلفاى بغداد (و

[1] الموطأ، تأليف ابوعبداللّه مالك بن انس بن ابى عامر (م ۱۷۹ق).