كنم، و اسلام بر او عرضه كرد و بگفت او را آنچه خداى وعده داده است مؤمنان را از كرامت و نعمت و ثواب و از قرآن چند آيت بر او خواند. او اسلام نياورد، و ليكن نزديك بود و او را قول رسول نكو آمد و گفت: اى محمّد! اين دين كه تو ما را به آن دعوت مى كنى، دينى نكوست. اگر جماعتى صحابه را بفرستى به اهل نجد تا ايشان را دعوت كنند به اين دين، اميد من چنان است كه اجابت كنند. رسول صلى الله عليه و آله گفت: من ايمن نباشم بر ايشان كه ايشان را به ميان قومى كفّار فرستم كه ايشان را بكشند. ابو براء گفت: در حمايت من اند، ايشان را بفرست. رسول صلى الله عليه و آله منذر بن عمرو را با هفتاد مرد از خيار مسلمانان بفرستاد؛ از جمله ايشان حارث بن صمّه و حزام بن ملحان و عروة بن اسماء و نافع بن بديل بن ورقاء الخزاعى، و اين مرد از پدران ماست و اين در صفر بود سال چهارم از هجرت بر سر چهار ماه از وقعه اُحد بيامدند و به چاه معونه فرود آمدند و اين زمينى است از ميان زمين بنى عامر و بنى سليم....
۲. در تفسير آيه: «هُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ الْهَدْيَ مَعْكُوفاً أَنْ يَبْلُغَ مَحِلَّهُ» [1] سورة الفتح، كه در صفحه ۱۰۳، جلد پنجم تفسير كبير شيخ [2] مذكور است، به جدّ خود اشاره مى كند:
ايشان درين بودند. بديل بن ورقاء الخزاعى با جماعتى بنى خزاعه برسيد و او از پدران ماست (اعنى مصنّف الكتاب) و بنو خزاعه عيبه نصح رسول بودند، از جمله اهل تهامه.
فقيد سعيد علاّمه قزوينى، [3] در خاتمة الطّبع، راجع به اجداد شيخ چنين اظهار نظر مى كند:

[1] الفتح (۴۸): آيه ۲۵.

[2] . روض الجنان، ج ۱۷، ص ۳۵۴.

[3] ر.ك: مقدمه روض الجنان، ج ۱، ص ۲۰.