نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 428
و همانطور كه سابقا اشاره كرديم اين خاصيت تكرار يك عمل زشت است كه تدريجا از
قبح آن در نظر كاسته مىشود و حتى به جايى مىرسد كه به عنوان يك كار خوب در نظر
او جلوه مىكند و همچون زنجيرى بر دست و پاى او مىافتد و اجازه خروج از اين دام
به او نمىدهد، يك مطالعه ساده در حال تبهكاران اين حقيقت را به خوبى روشن
مىسازد.
***
و از آنجا كه قهرمان اين ماجرا در جهت منفى" ابو جهل" بود، و او
از سردمداران مشركان مكه و قريش محسوب مىشد در آيه دوم اشاره به وضع اين رهبران
گمراه و زعماى كفر و فساد كرده مىفرمايد:" اينچنين قرار داديم در هر شهر و
آبادى بزرگانى را كه طريق گناه پيش گرفتند و با مكر و فريب و نيرنگ مردم را از راه
منحرف ساختند" (وَ كَذلِكَ جَعَلْنا فِي
كُلِّ قَرْيَةٍ أَكابِرَ مُجْرِمِيها لِيَمْكُرُوا فِيها).
كرارا گفتهايم كه نسبت اينگونه افعال به خداوند به خاطر آن است كه او مسبب
الاسباب و سرچشمه تمام قدرتها است و هر كس هر كارى انجام مىدهد با استفاده از
امكاناتى است كه خداوند در اختيار او قرار داده اگر چه جمعى از آن حسن استفاده و
بعضى سوء استفاده مىكنند.
جمله" لِيَمْكُرُوا" (تا مكر و نيرنگ به كار زنند) به معنى سرانجام و عاقبت كار آنها است نه
هدف از خلقت آنان [1] يعنى
سرانجام نافرمانى و گناه فراوان اين شد كه رهزن راه حق شدند و بندگان خدا را از
راه منحرف ساختند، زيرا" مكر" در اصل به معنى تابيدن و پيچيدن است سپس
به هر كار انحرافى كه توام با اخفاء و پنهانكارى باشد گفته شده است.
[1] به اصطلاح" لام" لام
غايت نيست بلكه لام عاقبت است كه در قرآن نمونههاى متعددى دارد.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 428