پاسخ:

شك نيست كه كار خدا فراهم آوردن زمينه‌هاى رحمت است او انسان را آفريد، و به او عقل داد، و پيامبران براى رهبرى و راهنمايى او فرستاده و انواع مواهب را در اختيار وى گذارد، و راهى به سوى زندگى جاويدان به روى همگان گشود، اينها بدون استثناء رحمت است.

حال اگر در طريق به ثمر رساندن اين رحمت‌ها خود انسان راه خويش را كج كند و تمام زمينه‌هاى رحمت را براى خود تبديل به شكنجه و زحمت نمايد.

اين موضوع هيچگونه لطمه‌اى به رحمت بودن آنها نخواهد زد و تمام سرزنشها متوجه انسانى است كه زمينه‌هاى رحمت را تبديل به عذاب كرده است.

آيه بعد در حقيقت تكميلى است براى آيه گذشته زيرا در آيه قبل اشاره به مالكيت خداوند نسبت به همه موجودات از طريق قرار گرفتن آنها در افق" مكان" بود، لذا فرمود خداوند مالك آنچه در آسمانها و زمين است مى‌باشد.

اين آيه اشاره به مالكيت او از طريق قرار گرفتن در افق و پهنه" زمان" است لذا مى‌گويد:" و از آن او است آنچه در شب و روز قرار گرفته است" (وَ لَهُ ما سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهارِ).

در حقيقت جهان ماده از اين موضوع يعنى" زمان" و" مكان" خالى نيست و تمام موجوداتى كه در ظرف زمان و مكان واقع مى‌شوند يعنى تمامى جهان ماده از آن او هستند، و نبايد تصور شود كه شب و روز مخصوص منظومه شمسى است بلكه تمام موجودات زمين و آسمان داراى شب و روز و بعضى دائما در روز بدون شب، و بعضى در شب بدون روز به سر مى‌برند، مثلا در خورشيد دائما روز است زيرا در آنجا روشنايى است و تاريكى وجود ندارد، در حالى كه بعضى از كواكب خاموش و بى‌نور آسمان كه در مجاورت ستارگان قرار ندارند در تاريكى شب‌