كنند زيرا خداوند متوكلان را دوست دارد.

و ضمنا از اين آيه استفاده مى‌شود كه توكل بايد حتما بعد از مشورت و استفاده از همه امكاناتى كه انسان در اختيار دارد قرار گيرد.

نتيجه توكل‌

إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَكُمْ وَ إِنْ يَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ‌.

در اين آيه كه مكمل آيه گذشته است، نكته توكل بر خداوند بيان شده است و آن اينكه: قدرت او بالاترين قدرتهاست، بحمايت هر كس اقدام كند هيچ- كس نميتواند بر او پيروز گردد. همانطور كه اگر حمايت خود را از كسى برگيرد هيچ كس قادر بحمايت او نيست، كسى كه اين چنين همه پيروزيها از او سرچشمه ميگيرد، بايد باو تكيه كرد، و از او كمك خواست.

اين آيه افراد با ايمان را ترغيب مى‌كند، كه علاوه بر تهيه همه گونه وسائل ظاهرى باز بقدرت شكست‌ناپذير خدا تكيه كنند.

و در حقيقت روى سخن در آيه پيش، به پيامبر اكرم بود. و باو دستور مى‌داد. و اما در اين آيه روى سخن بهمه مؤمنان است. و بانها ميگويد: همانند پيامبر، بايد بر ذات پاك خدا تكيه كنند، و لذا در پايان آيه ميخوانيم: وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ‌: مؤمنان تنها بر ذات خداوند، بايد توكل كنند.

ناگفته پيداست، كه حمايت خداوند، يا ترك حمايت او نسبت بمؤمنان بى حساب نيست، و روى شايستگى‌ها و لياقت‌ها صورت مى‌گيرد. آنها كه فرمان خدا را زير پا بگذارند، و از فراهم ساختن نيروهاى مادى و معنوى غفلت كنند هرگز مشمول يارى او نخواهند بود، و بر عكس آنها كه با صفوف فشرده و نيات خالص و عزمهاى راسخ و تهيه همه گونه وسائل لازم، به مبارزه با دشمن برميخيزند