نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 328
" بروج" جمع" برج" در اصل به معنى قصر است، و بعضى آن را
به معنى" شىء ظاهر و آشكار" مىدانند، و نامگذارى قصرها و عمارتهاى
بلند و مرتفع را به اين نام به خاطر وضوح و ظهورشان دانستهاند، به همين جهت قسمت
مخصوصى از ديوار اطراف شهر يا محل اجتماع لشكر كه بروز و ظهور خاصى دارد"
برج" ناميده مىشود، و هنگامى كه زن زينت خود را آشكار سازد" تبرجت
المراة" مىگويند [1] برجهاى آسمانى يا به معنى ستارگان درخشان و روشن آسمان است يا به معنى"
صورتهاى فلكى" است، يعنى مجموعهاى از ستارگان كه در نظر ما شباهت به يكى از
موجودات زمينى دارد، و برجهاى دوازدهگانه دوازده صورت فلكى است كه خورشيد در مسير
سالانه خود در هر ماه محاذى يكى از آنها قرار مىگيرد (البته خورشيد حركت نمىكند
بلكه زمين به دور آن مىگردد ولى به نظر مىرسد كه خورشيد جا به جا مىشود و محاذى
يكى از اين صورتهاى فلكى مىگردد) [2] سوگند به هر يك از اين معانى باشد حكايت از عظمت آن
مىكند، عظمتى كه شايد در آن زمان در نظر عرب روشن نبود، ولى امروز براى ما كاملا
شناخته شده است، هر چند بيشتر به نظر مىرسد كه منظور همان ستارگان درخشان آسمانى
باشد.
[1] بعضى از محققين معتقدند كه اين
كلمه از واژه فارسى" برز" كه معنى بلندى و بزرگى و شكوه است گرفته شده
(به برهان قاطع و حاشيه آن مراجعه شود).
[2] اين صورتهاى دوازدهگانه عبارتند
از حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد سنبله، ميزان، عقرب، قوس، جدى، دلو، و حوت كه به
ترتيب به صورتهاى گوسفند، گاو دو پسر بچه كه مشغول گردوبازى هستند، خرچنگ، شير،
خوشه، ترازو، عقرب، كمان، بز، دلو، و ماهى است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 328