" منم آن نبا عظيم كه درباره آن اختلاف داريد! و در ولايت او به نزاع برخاسته‌ايد، شما از ولايت من باز گشتيد بعد از آنكه پذيرفتيد، و در قيامت بار ديگر آنچه را قبلا در اين زمينه دانسته‌ايد خواهيد دانست"! [1] 3- در روايتى از امام صادق ع آمده است كه فرمود:

النبأ العظيم الولاية:

" نبا عظيم همان مساله ولايت است" [2] جمع ميان محتواى اين روايات و آنچه در مورد تفسير آيه به مساله معاد ذكر كرديم از دو راه ممكن است: نخست اينكه" نبا عظيم" مفهوم وسيع و گسترده‌اى دارد كه همه اينها را شامل مى‌شود هر چند به هنگام نزول اين آيات تكيه قرآن بيش از همه در بيان اين جمله روى مساله معاد بود، ولى اين مانع نمى‌شود كه آيه مصداقهاى ديگرى نيز داشته باشد ديگر اينكه همانگونه كه مى‌دانيم و بارها نيز گفته‌ايم قرآن داراى بطون مختلفى است، يعنى يك آيه ممكن است معانى متعددى داشته باشد كه از ميان آنها يك معنى ظاهر است، و معانى ديگر بطون قرآن است كه به كمك قرائن مختلفى از آن استفاده مى‌شود، و يا به تعبير ديگر نوعى دلالت التزامى است كه براى همه كس جز خاصان روشن نيست.

تنها اين آيه نيست كه داراى ظاهر و باطنى است، آيات زياد ديگرى در قرآن كريم داريم كه در روايات اسلامى تفسيرهاى گوناگونى براى آن آمده كه بعضى هماهنگ با ظاهر است، و بعضى معنى باطن را بيان مى‌كند.

ولى اين نكته را مؤكدا يادآور مى‌شويم كه فهم باطن قرآن بدون وجود قرائن روشن، يا تفسيرهايى كه از شخص پيغمبر و امامان معصوم ع رسيده است جائز نيست، و وجود بطون براى قرآن نبايد دستاويزى براى هوسبازان‌

[1]" تفسير برهان" جلد 4 صفحه 420 حديث 9.

[2]" همان مدرك" صفحه 419 حديث 3.