هذا الحال مات شهيدا:

" كسى كه در طريق تحصيل علم از دنيا برود شهيد مرده است"! [1] 2- امير مؤمنان على ع مى‌فرمايد:

من مات منكم على فراشه و هو على معرفة حق ربه و حق رسوله و اهل بيته مات شهيدا:

" كسى كه در بستر از دنيا رود اما معرفت حق پروردگار و معرفت واقعى پيامبر او و اهل بيتش را داشته باشد شهيد از دنيا رفته است"! [2] 3- در حديث ديگرى از امام صادق ع مى‌خوانيم:

من قتل دون ماله فهو شهيد:

" كسى كه براى دفاع از مال خود در برابر مهاجمين ايستادگى كند و كشته شود شهيد است" [3] و همچنين كسان ديگرى كه در مسير حق كشته مى‌شوند يا مى‌ميرند، و از اينجا عظمت اين فرهنگ اسلامى و گسترش آن روشن مى‌شود.

اين بحث را با حديثى از امام على بن موسى الرضا ع پايان مى‌دهيم: او از پدرانش از رسول خدا ص چنين نقل مى‌كند:

اول من يدخل الجنة الشهيد:

" نخستين كسى كه داخل بهشت مى‌شود شهيد است" [4]

2- اهداف جنگ در اسلام.

جنگ در اسلام هيچگاه به عنوان يك" ارزش" تلقى نمى‌شود، بلكه از اين نظر كه مايه ويرانى و اتلاف نفوس و نيروها و امكانات است يك" ضد ارزش" محسوب ميشود، لذا در بعضى از آيات قرآن در رديف عذابهاى الهى قرار گرفته، در سوره‌

[1]" سفينة البحار" جلد 1 ماده" شهد".

[2]" نهج البلاغه" خطبه 190 (آخر خطبه).

[3]" سفينة البحار" جلد اول ماده" شهد"

[4]" بحار الانوار" جلد 71 صفحه 272.