نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 20 صفحه : 466
پاداش او بر خداست" (فَمَنْ عَفا
وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ).
درست است كه حقى از او ضايع شده، و در مقابل ظاهرا چيزى نگرفته، اما به خاطر
گذشتى كه از خود نشان داده، گذشتى كه مايه انسجام جامعه و كم شدن كينهها و افزايش
محبت و موقوف شدن انتقامجويى و آرامش اجتماعى است، خداوند بر عهده گرفته كه پاداش
او را از فضل بىپايانش مرحمت كند، و چه تعبير جالبى است تعبير" على
اللَّه": گويى خداوند خود را مديون چنين كسى مىداند و مىگويد اجرش بر عهده
من است! و در پايان آيه مىفرمايد:" خداوند قطعا ظالمان را دوست ندارد"
(إِنَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ).
اين جمله ممكن است اشاره به چند نكته باشد:
نخست اينكه دستور عفو به خاطر اين است كه در صورت قصاص و كيفر گاه انسان
نمىتواند خود را دقيقا كنترل كند، و از حد مىگذراند، و در صف ظالمان قرار
مىگيرد.
ديگر اينكه اگر دستور عفو داده شده نه به معنى دفاع از ظالمان است، چرا كه
خداوند ظالمان را هرگز دوست نمىدارد، بلكه هدف هدايت گمراهان و استحكام پيوندهاى
اجتماعى است.
سوم اينكه كسانى شايسته عفوند كه از مركب ظلم پياده شوند، و از گذشته خود نادم
گردند، و در مقام اصلاح خويش بر آيند، نه ظالمانى كه عفو، آنها را جسورتر و جرىتر
مىكند.
و به تعبير روشنتر عفو و مجازات هر كدام جاى ويژهاى دارد، عفو در جايى است كه
انسان قدرت بر انتقام دارد، و اگر مىبخشد از موضع ضعف نيست، اين عفو سازنده است،
هم براى مظلوم پيروز چرا كه به او تسلط بر نفس و صفاى دل مىبخشد، و هم براى ظالم
مغلوب كه او را به اصلاح خويش وا مىدارد.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 20 صفحه : 466