نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 20
افرادى كه
سلاح بر زمين بگذارند، و كسانى كه توانايى جنگ را از دست دادهاند، يا اصولا قدرت
بر جنگ ندارند، همچون مجروحان، پير مردان، زنان و كودكان نبايد مورد تعدى قرار
گيرند، باغستانها و گياهان و زراعتها را نبايد از بين ببرند، و از مواد سمى براى
زهرآلود كردن آبهاى آشاميدنى دشمن (جنگ شيميايى و ميكروبى) نبايد استفاده كنند.
على ع- طبق
آنچه در نهج البلاغه آمده- به لشكريانش، قبل از شروع جنگ صفين دستور جامعى در اين
زمينه داده كه شاهد گوياى بحث ما است:
لا
تقاتلوهم حتى يبدؤوكم فانكم بحمد اللَّه على حجة، و ترككم اياهم حتى يبدؤوكم حجة
اخرى لكم عليهم، فاذا كانت الهزيمة باذن اللَّه فلا تقتلوا مدبرا و لا تصيبوا
معورا و لا تجهزوا على جريح و لا تهيجوا النساء باذى و ان شتمن اعراضكم و سببن
امرائكم.
" با
آنها نجنگيد تا جنگ را آغاز كنند، چه اينكه شما بحمد اللَّه (براى حقانيت خود) داراى
حجت و دليل هستيد، و واگذاشتن آنها تا نبرد را آغاز كنند، حجت ديگرى است به سود
شما و بر زيان آنان، آن گاه كه به اذن خدا آنان را شكست داديد، فراريان را نكشيد،
و بر ناتوانها ضربه نزنيد و مجروحان را به قتل نرسانيد، و با اذيت و آزار، زنان را
به هيجان نياوريد، هر چند به شما دشنام دهند، و به سرانتان ناسزا گويند"
[1] اين نكته نيز لازم به يادآورى است كه بعضى از مفسران، طبق پارهاى
از روايات، اين آيه را ناسخ آيهاى كه منع از پيكار مىكند دانستهاند مانند
كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ:
" دست
به پيكار نزنيد" [2]، و بعضى آن را منسوخ به آيه
وَ قاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً:" با