در حالى كه بعضى ديگر شديدترين خطابه‌ها و گوياترين دلائل و نيرومندترين اندرز و مواعظ در وجودشان كمترين اثرى نمى‌گذارد، و اين مساله ساده‌اى نيست.

چه تعبير جالبى دارد قرآن در اين زمينه كه بعضى را صاحب شرح صدر و گستردگى روح و بعضى را داراى تنگى و ضيق صدر معرفى مى‌كند چنان كه در آيه 125 سوره انعام مى‌گويد:" فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماءِ":" آن كس را كه خدا مى‌خواهد هدايتش كند سينه‌اش را براى اسلام گشاده مى‌سازد، و آن كس را كه بخواهد گمراه نمايد سينه‌اش را چنان تنگ مى‌كند كه گويى مى‌خواهد به آسمان بالا رود"! اين موضوعى است كه با مطالعه حالات افراد كاملا مشخص است، بعضى آن چنان روحشان باز و گشاده است كه هر قدر از حقايق در آن وارد شود به راحتى پذيرا مى‌شود، اما بعضى به عكس آن چنان روح و فكرشان محدود است كه گويى هيچ جايى براى هيچ حقيقتى در آن نيست، گويى مغزشان را در يك محفظه با ديوارهاى نيرومند آهنى قرار داده‌اند.

البته هر يك از اين دو عواملى دارد:

مطالعات پى‌گير و مستمر و ارتباط مداوم با دانشمندان و علماى صالح، خودسازى و تهذيب نفس، پرهيز از گناه و مخصوصا غذاى حرام، و ياد خدا كردن از عوامل شرح صدر است.

بر عكس جهل و گناه و لجاجت و جدال و مراء و همنشينى با بدان و فاجران و مجرمان و دنياپرستى و هواپرستى باعث تنگى روح و قساوت قلب مى‌شود.

و اينكه قرآن مى‌گويد: آن كس را كه خدا بخواهد هدايت كند شرح صدر مى‌دهد، يا اگر خدا بخواهد گمراه سازد ضيق صدر مى‌دهد، اين" خواستن"