نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 393
مىتواند داشته باشد.
***
در آيه بعد از روش مقايسه كه روش شناخته شده قرآن براى تفهيم مسائل مختلف
است استفاده كرده مىگويد:" آيا چنين كسى شايسته و با ارزش است يا كسى كه در
ساعات شب به عبادت پروردگار و سجده و قيام مشغول است، با او راز و نياز مىكند، از
عذاب آخرت مىترسد و به رحمت پروردگارش اميد دارد" (أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً
يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ) [1] آن
انسان مشرك و فراموشكار و متلون و گمراه و گمراه كننده كجا و اين انسان بيدار دل و
نورانى و با صفا كه در دل شب كه چشم غافلان در خواب است پيشانى بر درگاه دوست
گذارده، و با خوف و رجاء او را مىخواند، كجا؟! آنها نه به هنگام نعمت از مجازات و
كيفر او خود را در امان مىدانند، و نه به هنگام بلا از رحمتش قطع اميد مىكنند، و
اين دو عامل همواره وجود آنان را در حركتى مداوم توأم با هوشيارى و احتياط به سوى
دوست مىبرد.
" قانت" از ماده" قنوت" به معنى ملازمت اطاعت توأم با
خضوع است.
" آناء" جمع" انا" (بر وزن صدا و فنا) به معنى ساعت و
مقدارى از وقت است.
تكيه روى ساعت شب به خاطر آن است كه در آن ساعات حضور قلب بيشتر و آلودگى به
ريا از هر زمان كمتر است.
مقدم داشتن ساجدا بر قائما به خاطر آن است كه سجده مرحله بالاتر از عبادت است
و مطلق بودن رحمت و مقيد نشدن آن به آخرت دليل بر وسعت رحمت الهى و شمول آن نسبت
به دنيا و آخرت است.
[1] اين جمله محذوفى دارد و در تقدير
چنين است" أ هذا الذى ذكرناه خير أمن هو قانت اناء الليل ...
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 393