شكست‌ناپذيرى است كه در تمام طول اعصار و قرون به صورت يك معجزه جاويدان باقى مى‌ماند، و هيچ قدرتى نمى‌تواند عظمت آن را از صفحه دلها محو كند.

و تكيه روى" رحيميت" خداوند براى بيان اين حقيقت است كه رحمت او ايجاب كرده كه چنين نعمت بزرگى را در اختيار انسانها بگذارد.

بعضى از مفسران اين دو توصيف را براى بيان دو نوع عكس العمل متفاوت مى‌دانند كه ممكن است مردم در برابر نزول اين كتاب آسمانى و فرستادن اين رسول نشان دهند:

اگر به انكار و تكذيب بر خيزند خداوند با عزت و قدرتش آنها را تهديد كرده، و اگر از در تسليم و قبول در آيند خدا با رحمتش آنها را بشارت داده. [1] بنا بر اين عزت و رحمتش كه يكى مظهر" انذار" و ديگرى مظهر" بشارت" است با هم آميخته و اين كتاب بزرگ آسمانى را در اختيار انسانها گذارده است.

در اينجا سؤالى مطرح است كه مگر مى‌توان حقانيت يك پيامبر يا كتاب آسمانى را با سوگند و تاكيد اثبات كرد؟

ولى پاسخ اين سؤال در دل آيات فوق نهفته است، زيرا از يك سو قرآن را توصيف به حكيم بودن مى‌كند، اشاره به اينكه حكمتش بر كسى پوشيده نيست، و خود دليل بر حقانيت خويش است.

ديگر اينكه پيامبر ص را به ره سپردن بر" صراط مستقيم" توصيف كرده، يعنى محتواى دعوت او خود بيان مى‌كند كه مسير او مسير مستقيمى است، سوابق زندگى او نيز نشان مى‌دهد كه او طريقى جز طريق مستقيم ندارد.

و ما در بحثهاى دلائل حقانيت پيامبران اين مطلب را اشاره كرده‌ايم كه يكى از بهترين طرق براى پى بردن به حقانيت آنها اين است كه محتواى دعوت آنان دقيقا بررسى شود، هر گاه هماهنگ با فطرت و عقل و و جدان بود و در سطحى‌

[1]" تفسير كبير فخر رازى" ذيل آيه مورد بحث.