3- انكار گذشتگان چه ارتباطى به آيندگان دارد؟!

گاهى اين سؤال پيش مى‌آيد كه قرآن در آيات فوق مى‌گويد: چون گذشتگان، معجزاتى را پيشنهاد كردند و پس از انجام آنها باز به تكذيب و انكار برخاستند، اين امر سبب شد كه ما به پيشنهادهاى شما در اين زمينه ترتيب اثر ندهيم.

آيا تكذيب پيشينيان سبب محروميت نسلهاى بعد مى‌شود؟

پاسخ اين سؤال با توجه به آنچه در بالا گفتيم روشن است، زيرا اين يك تعبير رائج است كه (مثلا) مى‌گوئيم ما نمى‌توانيم تسليم بهانه‌جوئيهاى تو شويم، اگر طرف مقابل بپرسد چرا؟ مى‌گوئيم اين كار سابقه زياد دارد كه ديگران چنين پيشنهادهايى كردند اما بعدا تسليم حق نشدند، شرائط و وضع شما نيز همانند آنهاست.

از اين گذشته شما روش آنها را تاييد مى‌كنيد و با آن موافقت داريد، و عملا هم ثابت كرده‌ايد كه در صدد تحقيق و جستجوى حق نيستيد بلكه هدفتان بهانه‌جويى و به دنبال آن، لجاجت و سرسختى و انكار همه چيز است، بنا بر اين انجام پيشنهادهاى شما بى معنى خواهد بود.

و لذا همين كه پيامبر ص به آنها خبر داد، دوزخيان از درختى به نام زقوم كه در اعماق جهنم مى‌رويد و داراى اوصافى چنين و چنان است تغذيه مى‌كنند، فورا- همانطور كه قبلا گفتيم- به سخريه و استهزاء برخاستند، گاهى مى‌گفتند: زقوم چيزى جز خرما و كره نيست! و بيائيد اين غذاى چرب و شيرين را به ياد زقوم بخوريم! و زمانى مى‌گفتند: دوزخى كه آتشش از دل سنگ بيرون مى‌آيد چگونه درخت در آن مى‌رويد، در حالى كه روشن بود اين درخت همانند درختهاى اين جهان نيست.