مى‌برد. و كلمه عاقبت به معناى سرانجام و منتهى اليه امر هر چيزى است، و اين كلمه به طورى كه مى‌گويند در اصل مانند عقبى مصدر بوده، و اينكه گفته‌اند: (تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ) كنايه است از رسيدن به مقصد و به نتيجه سعى و كوشش، و در آيه مورد بحث برگشت به ابتداى كلام است، چون در چند آيه قبل كه مطالب مورد بحث آغاز مى‌شد فرموده بود:(اتَّبِعْ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ) و اينك در اين جمله نيز مى‌فرمايد: به ايشان بگو ادامه دهيد به آنچه كه مى‌كرديد به زودى خواهيد دانست كه كوشش كداميك از دو فريق به نتيجه مى‌رسد.

و اينكه فرمود: ادامه دهيد تهديد به صورت امر است و معنايش اين است كه: شما ظلم خود را و من ايمان و دعوت به توحيدم را ادامه مى‌دهيم و چيزى نمى‌گذرد كه خواهيد فهميد سعادتمند كيست و سعى كداميك از من و شما به نتيجه مى‌رسد، و به طور قطع بدانيد كه در اين ميان من پيروزم نه شما كه با شرك و گناه ظلم كرديد، چون هيچ وقت ستمكار در ستمى كه مى‌كند رستگار نمى‌شود.

بعضى از مفسرين گفته‌اند: جمله:(إِنِّي عامِلٌ) حكايت كلام خود پروردگار است، و خداى تعالى است كه مى‌فرمايد: من بعث و جزايى را كه وعده داده‌ام عملى مى‌كنم و لكن اين معنا فاسد و دليل فسادش در خود آيه است كه مى‌فرمايد:(فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ).

بحث روايتى [ (چند روايت در باره محبت ظالم، انتقام از ظالم بدست ظالمى ديگر، آرزوى دراز)]

قمى در تفسير خود در ذيل جمله‌(وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضاً ...) مى‌گويد: امام در معناى اينجمله فرمود: هر كس اولياى ستمكاران را دوست بدارد ما او را در قيامت با ستمكاران محشور مى‌كنيم‌[1].

و در كافى به سند خود از ابى بصير از حضرت ابى جعفر (ع) روايت كرده كه فرمود: خداوند هيچ وقت از ظالمى انتقام نكشيده مگر به دست ظالمى ديگر، و همين است معناى آيه‌(وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضاً)[2].

[1] تفسير قمى ج 1 ص 216

[2] كافى ج 2 ص 334 ح 19