نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 7 صفحه : 221
قوم ترا در گمراهى
آشكار مىبينم (74).
و اين چنين
به ابراهيم ملكوت آسمانها و زمين را نشان مىدهيم و براى اينكه از يقين كنندگان
گردد (75).
پس همين كه
شب او را پوشانيد ستارهاى را ديد، گفت: اين پروردگار من است سپس همين كه غروب كرد
گفت: من غروب كنندگان را دوست ندارم (76).
پس از آن،
وقتى كه ماه را ديد كه طلوع كرد، گفت: اين پروردگار من است، سپس ماه كه غروب كرد،
گفت: اگر پروردگار من، مرا هدايت نكند از گروه گمراهان خواهم بود (77).
پس از آنكه
خورشيد را ديد كه طلوع كرد، گفت: اين پروردگار من است اين بزرگتر است پس آن گاه كه
خورشيد نيز غروب كرد، گفت: اى قوم! من از آنچه شريك خدا قرار مىدهيد بيزارم (78).
من روآوردم
به كسى كه آسمانها و زمين را آفريده است، در حالى كه ميانهرو هستم و از مشركان
نيستم (79).
و قوم او با
وى محاجه كردند. گفت: آيا با من در باره خدا محاجه مىكنيد و حال آنكه مرا هدايت
كرده، و من از كسانى كه شريكش قرار مىدهيد نمىترسم مگر اينكه پروردگار من چيزى
بخواهد، علم پروردگارم به همه چيز وسعت دارد، آيا متذكر نمىشويد (80).
و چگونه من
از شريكان (يا از شرك) شما بترسم در حالى كه شما نمىترسيد از اينكه براى خدا بدون
دليل شريك قرار داديد پس كداميك از اين دو طائفه به أمن سزاوارتر است اگر مىدانيد
(81).
كسانى كه
ايمان آوردند و ايمان خود را با ظلم نپوشانيدند أمن از آن ايشان است و راه يافتگان
ايشانند (82).
اين است حجت
ما كه به ابراهيم عليه قومش داديم هر كه را بخواهيم درجاتى بالا مىبريم زيرا
پروردگار تو حكيم و عليم است (83).
بيان آيات
[بررسى
كيفيت مخصوص رفتار و محاجه ابراهيم (ع) در اين آيات، كه به رفتار فطرى يك انسان
اوليه فرضى كه براى نخستين بار به مظاهر مادى عالم برخورد مىكند، شباهت دارد]
در اين ده
آيه پروردگار متعال حجتى را ذكر مىكند كه آن را به پيغمبر عظيم الشان حضرت ابراهيم
(ع) داده بود تا با آن عليه مشركين احتجاج نموده و آنان را به دينى كه خدايش به
سوى آن هدايت نموده يعنى دين توحيد دعوت كند، آن گاه بعد از اين آيات هدايت كلى
انبيا و پاكى ضمير آنان را از شرك بيان نموده و از بين همه آنان، نوح كه قبل از
ابراهيم بوده و شانزده پيغمبر ديگر را كه همه از ذريه ابراهيم بودهاند اسم
مىبرد.
و اين آيات
در حقيقت بيان عالىترين و كاملترين مصداق ايمان و قيام به دين فطرت و نشر عقيده
توحيد و پاكى از شرك و دوگانگى است، و اين همان هدف مقدسى است كه ابراهيم براى آن
قيام نمود و در روزگارى كه مردم سنت توحيد را كه نوح و انبياى بعد از او
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 7 صفحه : 221