به پايه آن نمى‌رسد.

تشديد در آن به حدى رسيده كه خداى سبحان دوستداران اهل كتاب و كفار را از اسلام بيرون و در زمره خود كفار دانسته و فرموده:(وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ) و نيز خداى تعالى آنان را از خود نفى كرده و فرموده:(وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْ‌ءٍ)[1].

و نيز نه يك بار و دو بار بلكه به نهايت درجه تحذيرشان كرده و فرموده:(وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ)[2] و ما در آنجا كه پيرامون اين آيه بحث مى‌كرديم گفتيم: مدلول آن اين است كه محذورى كه از آن تحذير كرده حتما واقع خواهد شد و به هيچ وجه تبديل پذير نيست.

و اگر بخواهى مطلب بيش از اين روشن شود بايد در سوره هود به اين آيات توجه كنى كه مى‌فرمايد:(وَ إِنَّ كُلًّا لَمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمالَهُمْ)[3] و قبل از اين آيه داستان امت‌هاى نوح و هود و صالح و غير آن را در آيات زيادى و سپس اختلاف يهود در باره كتابشان را ذكر كرده آن گاه فرموده:(إِنَّهُ بِما يَعْمَلُونَ خَبِيرٌ) و سپس خطاب را متوجه رسول گرامى خود نموده مى‌فرمايد:(فَاسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَكَ وَ لا تَطْغَوْا) ملاحظه مى‌كنيد كه در آخر همين آيه خطاب را اجتماعى كرد و دنبالش فرمود:(إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ)[4] آن گاه دقت كن در آيه بعدش كه مى‌فرمايد:(وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِياءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ)[5] كه از جمله اول فهميده مى‌شود منظور از(لَيُوَفِّيَنَّهُمْ) تنها سزاى آخرتى اعمال نيست چون گفتيم اين آيه بعد از نقل عذاب‌هايى است كه در دنيا بر سر امت‌هاى گذشته آمده و بعد از نقل اختلاف يهود و بيان توفيه اعمال، نتيجه مى‌گيرد كه پس شما امت اسلام استقامت كنيد و از طغيان بپرهيزيد و به ستمكاران دل نبنديد كه اگر چنين كنيد هيچيك از آنها كه مورد اعتماد و ركون شما باشند شما را يارى نمى‌كنند و گرفتار آتش خواهيد شد.

[1] و كسى كه چنين كند هيچ رابطه‌اى با خدا ندارد. سوره آل عمران، آيه 28 .

[2] خدا شما را از خود بر حذر داشته. سوره آل عمران، آيه 28 و 30 .

[3] و هيچيك از آنان نيست مگر آنكه بطور قطع پروردگارت پاداش اعمالشان را خواهد داد. سوره هود: آيه 111 .

[4] پس به همان نحوى كه مامور شده‌اى استقامت كن، هم خودت و هم هر كس كه با تو به سوى خدا برگشته و طغيان مكنيد كه او بدانچه مى‌كنيد بينا است. سوره هود، آيه 112 .

[5] و به كسانى كه ستم كردند ركون و اعتماد مكنيد و دل به آنان مبنديد و گرنه آتش شما را خواهد گرفت و آن وقت غير از خدا هيچ ولى و ياورى از انواع ياوران نخواهيد داشت و در نتيجه يارى نخواهيد شد.

سوره هود، آيه 113 .