و اين آيات
همانطور كه سياقش به ما مىفهماند بعد از فتح مكه نازل شده، بعد از آنكه خداى
تعالى در آن روز مشركين را خوار كرد، و قوت و شوكتشان را از بين برد، اينك در اين
آيات بر مسلمانان واجب كرده كه سرزمين تحت تصرف خود را كه بر آن تسلط يافتهاند از
قذارت و پليدى شرك پاك كنند، و به همين منظور، خون مشركين را بدون هيچ قيد و شرطى
هدر كرده، مگر آنكه ايمان آورند، و با اين همه تهديد مع ذلك جمعى از مشركين را كه
بين آنها و مسلمانان عهدى برقرار شده استثناء كرده، و فرموده متعرض آنان نشوند، و
اجازه هيچگونه آزار و اذيت آنان را به مسلمين نداده، با اينكه روزگار، روزگار ضعف
مشركين و قوت و شوكت مسلمين بوده است، و هيچ عاملى نمىتوانسته مسلمانان را از
آزار و اذيت آن عده جلوگير شود، و همه اينها به خاطر احترامى است كه اسلام براى
عهد و پيمان قائل است، و براى اهميتى
[1] برائتى است از ناحيه خدا و رسول او كه بايد به مشركين اعلام
شود، كه بين شما مسلمانان و بين آنان عهدى برقرار شده* و آن اينكه در مدت چهار ماه
كسى از مسلمانان متعرض شما نمىشود، و مىتوانيد با ايمنى كامل سفر كنيد، و بدانيد
كه شما نمىتوانيد خدا را به ستوه بياوريد، و نيز بدانيد كه خدا كافران را خوار
خواهد كرد* و اعلامى است از ناحيه خدا و رسولش به سوى همه مردمى كه در روز قربانى
در منا جمع مىشوند: اينكه خدا و رسول او از مشركين بيزارند، حال اگر توبه كنيد كه
برايتان بهتر است، و اگر هم چنان از پذيرفتن دعوت حقه اسلام اعراض كنيد، بدانيد كه
نمىتوانيد خدا را به تنگ بياوريد، و تو اى رسول، كفار را به عذابى دردناك خبر
بده، كه در انتظار ايشان است* مگر آن عده از مشركين كه شما با آنها پيمان بستيد، و
آنها پيمان شما را هيچ مقدار نشكستند، و عليه شما با احدى هم پيمان نشدند، شما نيز
ماموريد كه عهد آنان را تا مدتى كه مقرر كردهايد بپايان ببريد، چون خداى تعالى
مردم با تقوا را دوست مىدارد* همين كه چهار ماه حرام- رجب و ذيقعده و ذيحجه و
محرم- تمام شد، مشركين را هر جا كه يافتيد به قتل برسانيد، و دستگير و محاصره
كنيد، و در هر كمين گاهى به كمين بنشينيد. سوره توبه، آيه 5- 1 .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 260