responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 4  صفحه : 215

بين دو آيه، يعنى آيه سوره حجرات و آيه سوره نسا فرق واضحى است زيرا، آيه سوره حجرات در مقام بيان اين جهت است كه افراد انسان از نظر حقيقت انسانيت يكسانند، و هيچ فرقى در اين جهت ندارند كه هر يك آنان از پدرى و مادرى از جنس بشر، متولد شده‌اند، پس ديگر جا ندارد يكى بر ديگرى تكبر ورزد و خود را از ديگران بهتر بشمارد، مگر به يك ملاك كه آن هم تقوا است.

و اما آيه سوره نسا كه مورد بحث ما است در مقام ديگرى است، اين آيه مى‌خواهد بيان كند كه افراد انسان از حيث حقيقت و جنس يك واقعيتند، و با همه كثرتى كه دارند همه از يك ريشه منشعب شده‌اند، مخصوصا از جمله:(وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالًا كَثِيراً وَ نِساءً ...) اين معنا به روشنى استفاده مى‌شود، به طورى كه ملاحظه مى‌كنيد چنين معنايى با اين احتمال كه مراد از نفس واحدة و زوج او تمامى نر و ماده‌هاى بشرى باشد نمى‌سازد، گذشته از اين دليل، آن معنا با غرضى كه سوره نسا آن را تعقيب مى‌كند كه بيانش گذشت، سازگارى ندارد.

و اما كلمه زوج در جمله:(وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها) بنا به گفته راغب به معناى همسر است، يعنى اين كلمه در مورد هر دو قرين كه يكى نر و ديگرى ماده باشد، استعمال مى‌شود يعنى هم به نر زوج مى‌گويند و هم به ماده، و همچنين در غير حيوانات، يعنى در هر دو چيزى كه جفت داشته باشد به كار مى‌رود، مانند چكمه و دمپايى كه به هر لنگه آن گفته مى‌شود:

اين زوج آن ديگرى است و نيز به هر چيزى كه شبيه و نزديك به ديگرى و يا ضد ديگرى است زوج گفته مى‌شود، آن گاه راغب در ادامه سخنانش مى‌گويد: زوجه واژه نامطلوبى است، (يعنى در لغت صحيح به زن نيز زوج گفته مى‌شود نه زوجه)[1].

و ظاهر جمله مورد بحث يعنى جمله‌(وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها) اين است كه مى‌خواهد بيان كند كه همسر آدم از نوع خود آدم بود، و انسانى بود مثل خود او، و اين همه افراد بى‌شمار از انسان، كه در سطح كره زمين منتشر شده‌اند، همه از دو فرد انسان مثل هم و شبيه به هم منشا گرفته‌اند، و بنا بر اين حرف من من نشويه خواهد بود، و جمله مورد بحث همان نكته‌اى را مى‌رساند كه آيات زير در صدد افاده آن است:(وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً)[2]،(وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً)


[1] مفردات راغب ص 215.

[2] و يكى از آيات او اين است كه از جنس خود شما همسرانى برايتان خلق كرد، تا مايه سكونت و آرامش شما باشد و بين شما و همسرانتان مودت و رحمت برقرار نمود. سوره روم آيه: 21 .

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 4  صفحه : 215
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست